Tobola Franciszek

Z e-ncyklopedia

Tobola Franciszek (1916-1981), proboszcz w Koniakowie

Urodził się 11 marca 1916 w Dziećkowicach w rodzinie hutnika Pawła i Marty z d. Kania. Później rodzina Tobołów przeprowadziła się do Chorzowa Batorego (wtedy Hajduki Wielkie). Egzamin dojrzałości Franciszek zdał w 1935 roku w Gimnazjum Neoklasycznym w Chorzowie. Po maturze przez rok był słuchaczem Wyższego Studium Handlowego w Krakowie, a następnie znów przez rok studentem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W czasach gimnazjalnych był przez dwa lata prezesem Sodalicji Mariańskiej. Potem należał do Sodalicji Mariańskiej Akademików, gdzie prowadził bibliotekę.

W 1937 wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Jego brat, Edward był już wtedy kapłanem. Po wybuchu II wojny światowej klerycy śląscy musieli opuścić Seminarium w Krakowie. Franciszek Tobola przeniósł się do należącego do diecezji wrocławskiej Seminarium Duchownego w Widnawie. Święcenia kapłańskie przyjął 21 marca 1942 we Wrocławiu.

Po święceniach w czasie ferii wielkanocnych był posłany do pracy duszpasterskiej w parafii św. Piotra i Pawła w Świętochłowicach. Po ukończeniu studiów był od sierpnia 1942 roku wikarym w Dąbrówce Małej, a od września 1944 roku w parafii św. Barbary w Chorzowie. Tam po kilku miesiącach zachorował na zapalenie opłucnej. W sierpniu 1945 roku został wikarym w Cieszynie (obecnie diecezja bielsko-żywiecka). Tam ponownie poważnie zachorował na płuca. W związku z tym został 14 maja 1946 skierowany przez bpa na lokalistę do Koniakowa (obecnie diecezja bielsko-żywiecka).

6 listopada 1952 został aresztowany „w związku z akcją podpisową” domagającą się powrotu nauki religii do szkół. Został osadzony w areszcie śledczym. Władze lokalne w Koniakowie i mieszkańcy Koniakowa wydali o ks. Toboli bardzo pochlebne opinie. POP PZPR w Koniakowie wydała opinię, w której m.in. napisano: W czasie swego urzędowania ks. Tobola okazał się bardzo sumiennym i zapobiegliwym gospodarzem powierzonej mu parafii: odnowił i odmalował kościół, doprowadził do należytego stanu bardzo zaniedbany cmentarz i wybudował, nie szczędząc pracy własnych rąk, piękny budynek probostwa. (...) Ks. Tobola całą duszą i sercem oddał się opiece nad biednymi, którym udzielał nieustannej pomocy materialnej, oddając na ten cel bez reszty cały swój skromny dochód. Zwolniony został z więzienia 31 marca 1953. Stan jego zdrowia znów się pogorszył do tego stopnia, że konieczne było leczenie szpitalne. Po podniesieniu w 1957 roku kuracji w Koniakowie do godności parafii ks. Franciszek Tobola został mianowany pierwszym jej proboszczem. Uczestniczył w pracach I Synodu Diecezji Katowickiej, był członkiem Komisji d/s Małżeństwa i Rodziny. W 1975 roku został uhonorowany prałaturą. Zmarł 11 lipca 1981. Spoczął na cmentarzu w Koniakowie.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Franciszka Toboli; J. Pawliczek, Nekrolog, WD 1982, nr 8, s. 289-290; J. Dziwoki, Tobola Franciszek (hasło), [w:] Leksykon duchowieństwa, t. 1. s. 289-290; Dziećkowice, red. A. Liskowacka i R. Brom, Katowice 2005, s. 257; Myszor, Historia diecezji, s. 417; Represje wobec duchowieństwa, s. 40, 237,257; Grajewski, Wygnanie, s. 148.