Tkocz Stanisław

Tkocz Stanisław (1931-2003), redaktor "Gościa Niedzielnego"

grób ks. S. Tkocza

Urodził się 28 lipca 1931 w Jastrzębiu Górnym w rodzinie powstańca śląskiego, kierownika miejscowej szkoły Józefa i Wiktorii z d. Mazur. Przed wybuchem II wojny światowej ojciec Stanisława był aktywnym członkiem polskich organizacji patriotycznych, dlatego w obawie przed aresztowaniem musiał opuścić Jastrzębie, uszedł za granicę i przez Rumunię przedostał się na Bliski Wschód i włączył się w Polskie Siły Zbrojne na Bliskim Wschodzie. W 1940 roku Stanisław, jego matka i siostra zostali przez Niemców wysiedleni. Pozwolono im jednak przebywać u krewnych. Matka była żołnierzem Armii Krajowej. W 1946 roku powrócił jego ojciec. W tym samym roku Stanisław ukończył szkołę podstawową. Potem kontynuował naukę najpierw w Gimnazjum Handlowym, a następnie w Liceum Ogólnokształcącym w Rybniku, gdzie w 1951 roku zdał egzamin dojrzałości. Miał zainteresowania dziennikarskie, dlatego zapisał się na Wydział Filozoficzno-Społeczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Abp Damian Zimoń wspomina, że: Tkocz był zauroczony marksizmem. Nauczyciele nawet zalecali korepetycje z filozofii u ucznia Tkocza. Na szczęście dla Kościoła i jego samego, już wkrótce na studiach w Krakowie nastąpiła krytyczna refleksja zakończona łaską powołania kapłańskiego. Z tego powodu Tkocz przerwał studia dziennikarskie, aby przenieść się na kierunek teologiczny, najpierw na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, a po jego likwidacji w 1954, w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął 20 czerwca 1957 z rąk bpa Herberta Bednorza.

Po zastępstwie w charakterze wikariusza w parafii Królowej Korony Polskiej w Czechowicach-Dziedzicach, ks. Stanisław był od 30 sierpnia wikariuszem w parafii Wniebowzięcia NMP w Wodzisławiu Śląskim. 1 sierpnia 1960 został mianowany notariuszem Kurii Diecezjalnej. 20 czerwca 1968 został mianowany pełniącym obowiązki kanclerzem, a 9 września 1971 kanclerzem Kurii Diecezjalnej w Katowicach. Od 17 czerwca 1966 był członkiem Kolegium Redakcyjnego „Gościa Niedzielnego". 1 marca 1974 został powołany na stanowisko redaktora naczelnego "Gościa Niedzielnego". Jego celem stało się podniesienie nakładu pisma i zwiększenie objętości, ale także dostosowanie profilu czasopisma do nowej sytuacji w Kościele posoborowym. W odróżnieniu od swojego poprzednika, ks. Józefa Gawora, redagującego pismo dla prostego ludu, zmienił profil pisma - adresując go w szczególności do wykształconych katolików. Był też inicjatorem ponownego wydawania „Małego Gościa Niedzielnego", co udało się osiągnąć w 1982 roku .

W latach 90. XX wieku ks. Tkocz rozpoczął budowanie redakcji po raz kolejny. Stworzono 12 oddziałów terenowych oraz profesjonalne studio graficzne w Katowicach. Zespół powiększył się o nowych dziennikarzy, a pismo przechodziło kolejne ewolucje: zmianę formatu i objętości, wprowadzenie koloru, wreszcie przygotowanie magazynowej makiety w 2001 roku. Ważną decyzją podjętą przez ks. Tkocza była rezygnacja z nakazowo-rozdzielczego trybu kolportażu prasy katolickiej. Podstawą kolportażu pisma stała się sieć parafialna, funkcjonująca dzięki wsparciu ze strony duchowieństwa i przy akceptacji wiernych. Ostatnią inicjatywą wydawniczą "Gościa" był serwis internetowy "Wiara", zdobywający coraz większą popularność wśród internautów.

Ks. Stanisław Tkocz należał do wielu gremiów diecezjalnych: Kolegium Redakcyjnego „Wiadomości Diecezjalnych", Rady Kapłańskiej Diecezji Katowickiej, Komisji Doktrynalnej - Podkomisja Kanoniczna I. Synodu Diecezji Katowickiej, Komisji Episkopatu Polski ds. Środków Przekazu, Zespołu ds. przygotowania I Diecezjalnego Kongresu Eucharystycznego. W latach 1982-2000 był referentem prasowym Kurii Diecezjalnej w Katowicach. Od 1987 roku w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Katowicach miał wykłady z zakresu problematyki środków społecznego przekazu, był członkiem Rady Kapłańskiej. Od 27 listopada 1978 był kanonikiem gremialnym Kapituły Katedralnej Katowickiej, 7 grudnia 1990 został jej archidiakonem. Od 29 czerwca 2001, po reorganizacji kapituły ks. Tkocz stał się jej przewodniczącym Kapituły. W 1985 roku otrzymał nominację na prałata domowego, a 13 lutego 2003 na protonotariusza apostolskiego supra numerum (infułata).

Był laureatem wielu nagród i wyróżnień: 1986 rok - Nagroda im. Bolesława Prusa - główną nagrodę Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, którą otrzymał od „podziemnych" struktur Stowarzyszenia; 1990 rok - Nagroda im. Karola Miarki.; 1996 rok - „Platynowy Laur" - nagrodę przyznaną przez Regionalne Izby Gospodarcze Bielska-Białej, Częstochowy, Katowic i Opola; 1998 rok - Nagrodę im. Juliusza Ligonia - fundowaną przez Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana - Oddział Śląski. 12 września 1999 podczas dorocznego spotkania dziennikarzy „Gościa Niedzielnego" w Brennej, wojewoda śląski Marek Kempski, w obecności abpa Damiana Zimonia dokonał dekoracji ks. Stanisława Tkocza Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 1999 roku został uhonorowany nagrodą "Lux ex Silesia" - ufundowaną przez abpa Damiana Zimonia z okazji 400-lecia kanonizacji św. Jacka Odrowąża.

Przez całe życie miał jasne i sprecyzowane poglądy społeczne i polityczne. Był człowiekiem krewkim i porywczym, stanowczym, apodyktycznym, wymagającym i czasem surowym, nikomu nie schlebiał, nie szukał rozgłosu. Był bezgranicznie oddany swojemu pismu, które zyskało znaczenie ogólnopolskie i stało się jednym z najważniejszych i opiniotwórczych pism w Polsce. Po rozpoznaniu choroby w 2003 roku leczył się w Centralnym Szpitalu Klinicznym w Katowicach-Ligocie, potem przewieziono go do szpitala w Katowicach-Ochojcu, gdzie 24 września został operowany. Po kilkunastu dniach został przewieziony z powrotem do Ligoty. Tam zmarł 13 listopada 2003. Eksportacja zwłok ks. Tkocza z Kurii Metropolitalnej do katedry Chrystusa Króla w Katowicach odbyła się w niedzielę 16 listopada. Koncelebrowanej Mszy św. przewodniczył kard. Franciszek Macharski. Homilię wygłosił bp Wiktor Skworc. W pogrzebie obok abpa D. Zimonia uczestniczyli: bp J. Wieczorek, bp J. Zimniak, bp G. Biernacki i bp S. Cichy oraz bp diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego T. Szurman. We Mszy św. pogrzebowej koncelebrowało około 140 księży. Pismo kondolencyjne przysłał papież Jan Paweł II. Ks. Tkocz spoczął na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza w Katowicach.

Bibliografia

Schematyzm (1958-2001); D. Bednarski, Tkocz Stanisław (hasło), SPTK, t. 9, s. 699-702; Myszor, Historia diecezji, s. 425 i nn; G. Polak, Kto jest kim w Kościele, Warszawa 1999, s. 379; Pożegnanie śp. ks. infułata Stanisława Tkocza. Katowice, katedra 16-17.11.2003, WD 2003, nr 11, s. 653-669; Puchała, Duszpasterstwo akademickie, s. 155, 249-251; Skworc, Budownictwo kościołów, s. 17, 20-22, 80; A. Grajewski, Twój Gość, s. 104 i nn; Lux ex Silesia-Światło ze Śląska 1994-2003, red. M. Spyra, Katowice 2003, s. 53-59; J. Pawliczek, Życiorys śp. ks. inf. Stanisława Tkocza, WA 2003, nr 11, s. 666-668; A.B., Takim go zapamiętamy. Wspomnienie, GN 2004, nr 45, s. 12; Ł. Marek, Aparat bezpieczeństwa wobec kurii katowickiej w latach 1956-1970, [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, Warszawa 2009, s. 89, 90; Ł. Marek, „Kler to nasz wróg”. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na terenie województwa katowickiego w latach 1956-1970, Katowice 2009, s. 82 i nn; A. Grajewski, Wspominając ks. Tkocza, GN 2013, nr 46, s. 7.