Strzoda Marcin

Z e-ncyklopedia

Strzoda (Stredonius) Marcin SJ (1587-1649)

Strzoda Marcin.jpg

Urodził się 11 listopada 1587 w Gliwicach, w rodzinie rajcy miejskiego Marcina Strzody i Barbary z d. Polednie - siostry jezuity Jerzego Meridies (Polednie) - rektora Uniwersytetu w Pradze. Jest starszym bratem Andrzeja SJ. Matka w młodości ugruntowała w nim kult Matki Boskiej Częstochowskiej, do której pielgrzymowała prosząc o opiekę nad pierworodnym synem i zdrowie dla niego. On sam, już w wieku dojrzałym, wielokrotnie pielgrzymował na Jasną Górę. Pierwsze nauki pobierał w szkole parafialnej w Gliwicach. Następnie, w szkole w Głogówku nauczył się języka niemieckiego. W 1605 roku wstąpił do seminarium św. Wacława w Pradze. 29 września 1608 wstąpił do nowicjatu jezuitów w Brnie, gdzie 26 września 1610 złożył pierwsze śluby zakonne. 28 września 1610 rozpoczął studia filozoficzne w Grazu, zaś 7 listopada 1616 - studium teologii u prof. Santina a Filippiho. Gdy postanowieniem stanów protestanckich jezuici 8 kwietnia 1619 opuszczali Pragę, wrócił do Grazu, aby dokończyć studia.

W 1620 roku przyjął w Grazu święcenia kapłańskie. 14 listopada 1622 zdobył doktorat z filozofii na Uniwersytecie Ferdynanda, zaś 15 kwietnia 1625 - doktorat z teologii. W międzyczasie został wykładowcą retoryki, poezji i filozofii oraz teologii w Pradze. Następnie w latach 1626-1627 był nauczycielem w kolegium jezuickim w Nysie. W 1627 roku został socjuszem prowincjała jezuitów w Czechach - o. Rzehora Rumera. Następnie w latach 1627-1629 był rektorem kolegium jezuickiego w Brnie, w okresie 1629-1634 rektorem kolegium jezuickiego w Pradze. W tym czasie wybudował on w Pradze nowy gmach seminarium, kolegium w Litomerzycach, wcześniej w Kutnej Horze. W 1631 roku w czasie najazdu wojsk saskich na Pragę M. Strzoda nie opuścił miasta, a nawet w swoim kolegium utworzył gwardię obronną przeciwko napastnikom, którzy mimo wielkiej przewagi miasta nie zdobyli. W latach 1634-1638 był przełożonym domu zakonnego dla profesów św. Mikołaja i św. Wacława w Pradze. 4 kwietnia 1636 został wybrany w czasie kapituły w Hradcu prokuratorem jezuitów w Rzymie. W latach 1637-1638 pełnił ponownie funkcję rektora kolegium św. Klemensa w Pradze. 11 lutego 1638 został mianowany prowincjałem czeskiej prowincji jezuitów. W latach 1641-1646 pełnił ponownie funkcję rektora kolegium w Brnie, gdzie był także rektorem nowicjatu. W czasie oblężenia Brna w 1645 roku przez protestanckie wojska szwedzkie znane z łupiestwa i dobrego wyszkolenia pod wodzą marszałka polnego Lenarta Torstensona wykazał się bohaterską postawą. Wówczas z krzyżem w ręku zagrzewał obrońców do wytrwałości i męstwa, pościł i „prosił Boga o przysłanie pomocy z nieba”. Wstawiał się w sprawie dobrego traktowania jeńców. 1 stycznia 1648 został mianowany powtórnie prowincjałem. W 1648 roku podczas ostatniej w swoim życiu podróży w celu wizytacji kolegiów i domów zakonnych był także na Śląsku. Odwiedził m.in. Kłodzk, Wrocław, Nysę i Ziemięcice. Był także na Jasnej Górze.

M. Strzoda w powszechnej opinii uchodził za cudotwórcę. Zmarł w opinii świętości 26 sierpnia 1649 w Brnie. Pochowany został w krypcie kościoła Wniebowzięcia Panny Maryi w Brnie. O. Strzoda był autorem wielu prac z teologii, ascetyki, homiletyki. Znane są także jego uwagi dotyczące dzieł Wincentego Kadłubka. Sam stał się także bohaterem licznych pism, opisów cudów i publikacji.

Bibliografia

R. Cop, Stosunki wyznaniowe w archiprezbiteracie gliwickim w XVII wieku, Katowice 2008, pr. mgr Biblioteka WTL.