Steller Paweł
Steller Paweł (1895-1974), artysta grafik, pedagog
Urodził się 23 stycznia 1895 w Hermanicach w rodzinie ustrońskiego hutnika - Antoniego Stellera i Heleny z d. Gorgoszów. W 1903 roku rodzina Stellerów przeniosła się do wsi Olszanik. Po ukończeniu szkoły powszechnej, kształcił się w Szkole Przemysłu Artystycznego we Lwowie, na wydziale Malarstwa Dekoracyjnego, bowiem już w szkole powszechnej odkryto, że obdarzony został dużym talentem artystycznym. W 1913 roku kontynuował naukę już w Wyższej Szkole Przemysłu Artystycznego w Pradze. Czas ten okazał się kluczowy dla jego twórczości, gdyż to wówczas opanował wierne oddawanie anatomii ciała w rysunkach, co widoczne będzie, szczególnie w wychodzących spod jego ręki portretach.
W 1914 roku został powołany do wojska austriackiego. Podczas służby przebywał między innymi w Oficerskiej Szkole Mierniczej w Jugosławii. Umiejętności nabyte w tej instytucji przekazywał niebawem uczniom jako instruktor kartografii i rysunku w Wyższej Szkole Oficerskiej Topografów. W latach 1923-1927 był studentem Akademii Sztuk Pięknych, uczniem Władysława Skoczylasa. W tych czasach zainteresował się techniką drzeworytu, której pozostał wierny do końca swego życia.
W 1925 roku przyjechał do Katowic i pozostał tu przez najbliższe 50 lat. Działał jako nauczyciel rysunku, prowadził kursy dla nauczycieli, osób prywatnych i pracowników przemysłu poligraficznego. Sam tworzył wówczas liczne drzeworyty, litografie, prace w technice metalowej i akwarelowej, ilustracje do książek i witraże. Wydał tekę drzeworytów (Teka opolska) i trzy teki rysunków kredką (Teka Cieszyńska, Teka Tarnowskich Gór, Teka Bytomska). Wraz ze Stanisławem Ligoniem stworzył w 1929 roku katowicki Związek Zawodowy Artystów Plastyków Śląskich. Był organizatorem licznych wystaw w kraju i zagranicą. Przychylnym okiem patrzyli na jego twórczość krytycy. Prasa francuska obwołała go śląskim Dürerem.
W swych pracach często przedstawiał pejzaże - śląski i beskidzki, ludowe stroje i typ budownictwa. Za swą działalność artystyczną i pedagogiczną został uhonorowany wieloma odznaczeniami - m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, czy Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł w Katowicach 14 września 1974 i tam też spoczął na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza. W mieszkaniu, które zajmował przy ul. Andrzeja 13 utworzono muzeum biograficzne z jego zbiorów, które przekazał miastu.
Imieniem Pawła Stellera nazwano Szkołę Podstawową przy ul. Granicznej oraz jedną z katowickich ulic.
Bibliografia
L. Szaraniec, Paweł Steller, [w:] Znani i nieznani Katowiczanie. Wybór sylwetek zasłużonych dla miasta, red. L. Szaraniec, Katowice 1980, s. 124-126; L. Szaraniec, Paweł Steller, Katowice 1980; H. Pyka, Paweł Steller (1895-1974), GN 1995, nr 30, s. 21.
| |||||