Sodalicja Mariańska

Z e-ncyklopedia
sodalicja mariańska w Bogucicach, 1933
sodaliski, Chełm Śl. lata 30. XX wieku

Za założyciela sodalicji mariańskich (kongregacji) uważa się Jana Leunis SJ, który skorzystał z doświadczeń innego jezuity z kolegium w Syrakuzach. Od 1560 roku w każdą sobotę tygodnia zaczął gromadzić młodzież i tym spotkaniom nadał pewne zasady. Treścią pouczeń głoszonych młodzieży była większa cześć ku Najświętszej Maryi Pannie. Spotkania te zyskały uznanie wśród młodzieży. Generał zakonu jezuitów powołał Leunisa do kolegium rzymskiego, gdzie w 1563 roku, 70-ciu uczniów zawiązało stowarzyszenie ku rozszerzaniu czci Najświętszej Maryi Panny.

W 1569 roku liczba sodalisów tak wzrosła, że powstały dwa odziały. Oddział uczniów klas wyższych odbywał swe zebrania w kościele Zwiastowania Najświętszej Panny - i stąd święto to stało się tytularnym dla całej Sodalicji i weszło w jej nazwę. W 1581 roku w kolegium rzymskim odnotowano już cztery sodalicje, które nosiły nazwę: Prima primaria, Secunda primaria, Tertia primaria, Quarta primaria. Każda z nich miała jasno określony cel i środki oraz statut, który normował życie zewnętrzne jak i wewnętrzne ich członków.

Na czele Sodalicji stał Zarząd, złożony z moderatora, którym był zawsze jeden z jezuitów, prefekta i 12 niższych pomocników. Hasłem sodalicji było: Przez cześć i miłość ku Najświętszej Pannie dążyć do coraz głębszej pobożności i postępu w naukach.

Stolica Apostolska zaaprobowała statut sodalicji. Papież Grzegorz XIII bullą Omnipotentis Dei z 5 grudnia 1584 zatwierdził Sodalicję Mariańską i jej statut, nadał jej odpusty i poddał ją pod kierownictwo każdego z kolei Generała Zakonu Towarzystwa Jezusowego. Pozwolił również tworzyć sodalicje w całym świecie chrześcijańskim, pod warunkiem, aby wszystkie były przyłączane do rzymskiej Prima primaria. Papież Sykstus V pozwolił zakładać je dla wszystkich stanów i osób.

W Polsce sodalicje mariańskie zaczęto zakładać w drugiej połowie XVI wieku. W połowie XVIII wieku w Polsce odnotowano już 200 sodalicji skupiającym wiernych różnego stanu. Wraz z kasatą zakonu jezuitów, sodalicje zaczęły przeżywać kryzys. Odrodziły się dopiero w 1814 roku, kiedy to bullą papieża Piusa VII zakon jezuitów został przywrócony Kościołowi, a klerowi diecezjalnemu zezwolono na prowadzenie sodalicji w parafiach.

Na Górnym Śląsku Sodalicje Mariańskie (zwane Kongregacją Mariańską) pojawiły się w XIX wieku. Prawdopodobnie pierwsza sodalicja zawiązała się w Piekarach Śląskich w 1848 roku z inicjatywy ks. Alojzego Ficka. Druga powstała w roku 1880 w Mysłowicach. Pod koniec XIX wieku nastąpił żywiołowy rozwój sodalicji na tutejszym terenie. Do roku 1908 na terenie Górnego Śląska (w części przemysłowej) powstały 63 kongregacje dziewcząt w 41 parafiach.

Bibliografia

J. Myszor, Sodalicja Mariańska, [w:] Bóg Człowiek Świat, red. A. Konopczyna, I. Mierzwa, Katowice 1989, s. 260-261.