Sanktuarium św. Mikołaja w Pierśccu

Z e-ncyklopedia

Sanktuarium w Pierśćcu poświęcone zostało św. Mikołajowi. Nazwa Pierściec pochodzi prawdopodobnie od staropolskiego słowa "pierść" oznaczającego garść urodzajnej ziemi. Historyczne dane o Pierśćcu pochodzą z XVI wieku, kiedy to wieś stała się własnością książąt cieszyńskich. Dzieje tej podbeskidzkiej wsi ściśle są związane ze świątkiem stojącym do dziś w głównym ołtarzu pierścieckiego kościoła. Figura świętego Mikołaja liczy ponad czterysta lat i przez cały ten czas odbiera szczególną cześć nie tylko miejscowej ludności ale także pielgrzymów - czcicieli, którzy przyjeżdżają tu nawet z najodleglejszych zakątków.

Pierwsza wzmianka historyczna o cudownej figurze związana jest z pożarem, który w 1616 roku strawił pół wsi i drewnianą kaplicę, jednak rzeźba św. Mikołaja ocalała. W 1618 roku protestanci wybudowali nowy kościółek pw. Św. Mikołaja, co było ewenementem w historii reformacji na Śląsku Cieszyńskim, gdyż luteranie nie dedykują swych świątyń świętym. W 1718 roku kościółek przeszedł pod jurysdykcję katolickiego proboszcza w Skoczowie, a w 1719 roku został poświęcony. W 1775 roku kościółek gruntownie rozbudowano, a dziesięć lat później został ustanowiony samodzielną placówką duszpasterską w Pierśćcu.

Rozwój wioski i wiosek przynależnych do Pierśćca oraz wzrost ruchu pielgrzymkowego wymusiły potrzebę budowy nowego kościoła. Rozpoczęto ją w 1887 roku, a rok później konsekracji nowego kościoła dokonał biskup sufragan wrocławski Franciszek Śniegoń. Drewniany kościółek został rozebrany w 1889 roku, a na jego miejscu stanął krzyż. Z drewnianego kościółka pozostały cztery barokowe płaskorzeźby, tematycznie związane z kultem św. Mikołaja, dwie figury aniołów i płaskorzeźba św. Jana znad chrzcielnicy. Kościół został rozbudowany; w latach 1988 i 1997 - dobudowano zakrystię i nawy boczne, odnowiono polichromię kościoła, której autorem był Marian Mendrek. Roboty malarskie wykonała firma Henryka Potysza z Gorzyc. W prezbiterium wbudowano płytę z datami 1888 i 1988 oraz z herbami papieża Jana Pawła II i biskupów diecezji katowickiej. Konsekracji nowego ołtarza "soborowego" dokonał bp Gerard Bernacki.

Figura św. Mikołaja ze względu na ubogi wygląd i zniszczenie jakiemu uległa (w 1616 roku utraciła ręce i nogi - obecnie doprawione pochodzą z późniejszych czasów) jest ubierana w pełne pontyfikalia: mitra, sutanna, komża, kapa i krzyż pektoralny. Pierwsze szaty biskupie zostały ufundowane jako wotum przez gajowego z Pierśćca. Istnieje zwyczaj pocierania o figurę św. Mikołaja chusteczek i bielizny osób chorych dla wyproszenia łask. W grudniu przybywają do Pierścca pielgrzymi z Chybia, Skoczowa, Zaborza i Zabrzega.

Kult świętego Mikołaja Pierścieckiego jest ciągle żywy. Największą frekwencją cieszą się nabożeństwa wieczorne odprawiane w poniedziałki i czwartki. Nabożeństwa te połączone są ze śpiewem litanii oraz tradycyjnych i nowych pieśni do świętego Mikołaja. W pierścienieckim sanktuarium znajdują się również relikwie św. Mikołaja, które w 1963 roku przywiózł z Bari kard. Bolesław Kominek. W czasie odpustów i nabożeństw są one wystawiane i całowane przez wiernych.

Bibliografia

J. Górecki, Święty Mikołaj z Pierśćca, sanktuaria śląskie, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 1992", Katowice 1991, s. 71-73.