Służebniczki - Knurów

Staraniami o sprowadzenie służebniczek do Knurowa zajął się ks. Paweł Horoba na polecenie proboszcza w Gierałtowicach - ks. kanonika Ludwika Bolika. Władze państwowe w Opolu udzieliły przełożonej generalnej m. Helenie zezwolenia 26 sierpnia 1902 na utworzenie placówki w Knurowie, złożonej tylko z trzech sióstr, zajmujących się pielęgnacją chorych. Pierwsze wzmianki znajdują się w Kronice Zakładu św. Pawła w Knurowie. Tom I 1902-1980.

W 1902 roku został wybudowany jednopiętrowy dom przy ulicy Marchlewskiego 21 [dawniej ul. Kościelna]. Dom ten był własnością Franciszki Szulcowej. Poświęcenie domu odbyło się 29 czerwca 1903, od tego czasu dom ten był pod wezwaniem św.Pawła. Majątek ten został przekazany przez wdowę Franciszkę Szulcową na własność księdza Pawła Horoby. Od roku 1907 dom był własnością Sióstr Służebniczek NMP. W nowym domu zamieszkały siostry: s. Gertruda, która została mianowana przełożoną, s. Pudentria i s. Barbara. Siostry zajęły się pielęgnacją chorych na gruźlicę i opieką nad „matką z dzieckiem”. W kolejnych latach siostry zaangażowały się w „Ochronkę kopalnianą”, prowadziły „kuchnię mleczną” i „Poradnię dla Matki i Dziecka”. Angażowały się w społeczność lokalną, organizowały kursy haftu i robót ręcznych dla dziewcząt.

Po wybuchu II wojny światowej, siostry zostały zmuszone do zawieszenia swojej działalności, zwolniono je ze szpitala w Knurowie, w którym pracowały. Następnie zostały wypędzone z klasztoru, a budynek przejęły władze okupacyjne. Niemcy zamienili klasztor na przedszkole. Dzięki życzliwości ówczesnego proboszcza parafii w Knurowie, ks. Jana Michalika, siostry zamieszkały w pomieszczeniach w przyparafialnym zabudowaniu. Podczas okupacji siostry mimo zakazu przez okupanta, odwiedzały chorych i pełniły swoją posługę, przez całą wojnę.

Po wyzwoleniu Knurowa przez armię sowiecką w 1945 roku, budynek klasztoru zajęli Rosjanie. Dzięki interwencji, prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Knurowie oddało siostrom całkowicie zniszczony budynek klasztoru. Dzięki pomocy mieszkańców miasta udało się wyremontować klasztor. Siostry otwarły przedszkole oraz odwiedzały chorych w domu. Zajmowały się również zakrystią w kościele parafialnym. Zorganizowały w swoim domu kaplicę, a dzięki staraniom proboszcza ks. Ernesta Wernera i za zgodą kurii diecezjalnej w Katowicach otrzymały zezwolenie na przechowywanie Sanctisimum.

W kolejnych latach siostry rozpoczęły pracę w Ośrodku Zdrowia przy kopalni w tak zwanej Izbie Chorych i katechizację w szkole.

Po wizytacji kanonicznej w 1958 roku przeprowadzonej przez ks. Antoniego Otrębę, proboszcz ks. Bernard Czakański ofiarował za zgodą kurii diecezjalnej w Katowicach miejsce obok kościoła pod budowę nowego klasztoru i Domu Starców.

W roku 1961 zostało zlikwidowane państwowe przedszkole, mieszczące się w budynku klasztoru. 1 września 1964 siostry pracujące w szpitalu zostały zwolnione. W kronikach domu znajdują się wzmianki, iż różne siostry pracowały także w latach późniejszych w szpitalu. Mimo problemów prowadziły katechizację i przygotowywały dzieci do pierwszej komunii świętej.

W latach 2008/2009 został wybudowany w miejscu starego nowy dom oraz świetlica. Mimo zezwoleń z 1958 roku, nie udało się zbudować wówczas nowego domu obok kościoła parafialnego. 1 września 2000 siostry rozpoczęły działalność w Niepublicznym Przedszkolu Światełko, które zostało utworzone na terenie klasztoru. 14 listopada 2009 bp Gerard Bernacki poświęcił nowy budynek. Siostry prowadzą również świetlicę, dla dzieci z rejonu Starego Knurowa, głównie uczniów Miejskiej Szkoły Podstawowej nr 1. Dzieci przychodzą do świetlicy po zajęciach i przebywają w niej aż do godziny siedemnastej. W tym czasie odrabiają lekcje, otrzymują ciepły posiłek oraz spędzają czas animowany przez siostry. Aktualnie świetlica zrzesza 34 podopiecznych.

W klasztorze pracuje 8 sióstr (dane z 12 grudnia 2015). Przełożoną jest s. Świętosława (Jolanta Wanot, od 2015 roku). Siostry zajmują się również częściowo zakrystią oraz prowadzą katechizację w przedszkolu i szkole. Organizują też kwartalne dni skupienia dla nauczycieli knurowskich szkół.

Całkowita działalność Sióstr Służebniczek NMP w Knurowie jest pod patronatem Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Panewnikach. Siostry utrzymują świetlicę z datków oraz wsparcia miasta Knurowa. W każdy poniedziałkowy poranek w kaplicy sióstr odbywa się Msza św. o godzinie siódmej.

Bibliografia

Mirosława Wojtaszek, Rola problematyki lokalnej w nauczaniu historii na przykładzie działalności i posługi Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Knurowie, [Praca dyplomowa napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Adama Suchońskiego], Uniwersytet Opolski Wydział Historyczno-Pedagogiczny, Opole 2005; Wywiad przeprowadzony przez Pawła Wiśniewskiego z Siostrą Przełożoną Zgromadzenia NMP w Knurowie s. Świętosławą (Jolanta Wanot) dnia 12 grudnia 2015.