Sanktuarium maryjne w Rychwałdzie

Z e-ncyklopedia
(Przekierowano z Rychwałd)
Rychwald2.jpg
Rychwald1.jpg

Rychwałd to niewielka miejscowość położona na północny-wschód od Żywca. Jej początki sięgają przełomu XIII i XIV wieku. Parafia, z inicjatywy Piotra Komorowskiego powstała w 1472 roku. W XVI wieku zbudowano tutaj drewniany kościół pw. św. Mikołaja, obecnie znajdujący się w Gilowicach. Na jego miejscu powstała budowla murowana konsekrowana 2 lipca 1756.

Wizerunek Matki Boskiej Rychwałdzkiej, namalowany na lipowej desce, pochodzi prawdopodobnie z XV wieku. Stworzony w pracowni nieznanego, cechowego artysty prezentuje cechy końcowego okresu sztuki bizantyjskiej. Obraz stanowił własność magnackiej rodziny Grudzińskich i poprzez małżeństwo z Piotrem Samuelem Grudzińskim znalazł się w posiadaniu Katarzyny Komorowskiej. Z wielkopolskiej posiadłości męża Katarzyna przywiozła wizerunek do Ślemienia i umieściła w kaplicy zamkowej, następnie zaś w 1644 roku podarowała kościołowi pw. św. Mikołaja w Rychwałdzie. Obraz Matki Boskiej cieszył się niezwykłą czcią wiernych i w krótkim czasie kult objął całą Ziemię Żywiecką. W 1647 roku zanotowano pierwszy cud, którym było uleczenie Elżbiety Karskiej z Bibersztyna. Masowy charakter ruchu pielgrzymkowego nastąpił podczas potopu szwedzkiego (1655-1660). Żywiec w ciągu jednego dnia został oczyszczony z wojsk szwedzkich; na miasto nie rozszerzyła się też zaraza. To wszystko przypisywano wstawiennictwu Madonny. Wówczas też Matkę Bożą Rychwałdzką uznano patronką Ziemi Żywieckiej, a bp sufragan krakowski Mikołaj Oborski w grudniu 1658 roku konsekrował ołtarz Narodzenia Najświętszej Maryi Panny ze słynącym łaskami Obrazem.

2 lipca 1756 cudowny wizerunek Matki Boskiej Rychwałdzkiej został przeniesiony ze starego do nowego kościoła i umieszczony w ołtarzu konsekrowanym pw. Matki Boskiej Anielskiej. W 1817 roku wizerunek ozdobiono koronami. W 1914 roku na obraz nałożono metalowo-srebrną sukienkę wysadzaną drogimi kamieniami. 6 sierpnia 1946 parafię w Rychwałdzie przejęli franciszkanie. Dwa lata później obraz został poddany w Krakowie gruntownej renowacji. 18 lipca 1965 prymas Polski kard. Stefan Wyszyński oraz ówczesny metropolita krakowski abp Karol Wojtyła dokonali koronacji wizerunku koronami papieskimi. 19 lipca 2015 odbyła się Uroczystość Złotego Jubileuszu Koronacji Cudownego Obrazu Matki Boskiej Rychwałdzkiej.

23 lipca 2017 papież Franciszek podniósł sanktuarium do godności bazyliki mniejszej.

Bibliografia

S. Barcik, Rychwałd. Sanktuarium Matki Bożej Rychwałdzkiej Pani Ziemi Żywieckiej, Wrocław 2009; J. Marcjasz, Górale na sukienkę zbierają... 100 tys. zł, "Dziennik Zachodni" 2014, nr 202 (21.016), s. 5.