Rudzki Franciszek

Z e-ncyklopedia

Rudzki Franciszek (1867-1945), proboszcz w Opolu-Groszowicach

Urodził się 10 grudnia 1867 (Schematismus 1912 - rok urodzenia - 1866) w Dębieńsku Wielkim obecnej dzielnicy Czerwionki-Leszczyny. 21 czerwca 1893 przyjął święcenia kapłańskie we Wrocławiu. Od 10 lipca 1894 był drugim wikarym w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu, by po kilku latach pełnić funkcję pierwszego wikarego. 28 września 1901 otrzymał nominację na proboszcza parafii św. Katarzyny w Groszowicach k. Opola. W skład parafii wchodziły jeszcze okoliczne wsie, w których wg przekazów dominował żywioł polski. Stąd codzienne nabożeństwa odprawiane były w języku polskim i jedynie raz na kwartał po niemiecku. Ta praktyka, utrzymana również po podziale Górnego Śląska w 1922 roku, ściągnęła na ks. Rudzkiego niechęć i urzędowe szykany ze strony władz niemieckich. W 1923 roku pozbawiono go funkcji proboszcza, a od 1926 nie mógł mieszkać na plebanii. Niemcy naciskali nawet na władze diecezjalne, aby pozbawić ks. Rudzkiego sprawowania posług kapłańskich. Wprawdzie nie powiodło się to, ale otrzymał on zakaz odprawiania nabożeństw z udziałem wiernych. Jeszcze w latach dwudziestych często łamał nałożone obostrzenia pomagając często w parafii w Tarnowie Opolskim, gdzie proboszczem był ks. Czesław Klimas będący ówcześnie posłem do parlamentu niemieckiego w Berlinie.

Zakaz mieszkania w budynku probostwa zmusił ks. Rudzkiego do wynajęcia mieszkania, a kilka lat później dzięki pomocy parafian wybudował dom, w którym mieszkał od końca 1932 roku do swojej tragicznej śmierci. Zginął tragicznie 23 stycznia 1945 z rąk żołnierzy sowieckich, którzy domagali się alkoholu. Wpierw zabrali ks. Rudzkiemu cały zapas wina mszalnego, a następnie zastrzelili, po czym rozpoczęli pijacką libację. Aby zatrzeć ślady zbrodni podpalili dom księdza wraz z jego zwłokami. Był to jeden z prawie siedemdziesięciu mordów na ludności parafii proszowickiej. Zwęglone zwłoki ks. Rudzkiego, jeszcze w tym samym dniu, przewieziono do kościoła i urządzono cichy pogrzeb. Został pochowany obok kościoła w Groszowicach.

Bibliografia

Schematismus 1895, s. 134; Schematismus 1898, s. 59; Schematismus 1912, s. 195; www.dokumentyslaska.pl; A. Hanich, Czas przełomu. Kościół katolicki na Śląsku Opolskim w latach 1945-1946, Opole 2008, s. 146; tenże, Martyrologium duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach II wojny światowej, Opole 2009, s. 46-47.