Parafia Zmartwychwstania Pańskiego w Piekarach Śląskich
Kościół Kalwaryjski usytuowany jest na wzgórzu, w centralnym miejscu Kalwarii Piekarskiej. Powstał on w latach 1891-1893. Władze pruskie nie wydawały zgody na budowę kolejnego kościoła w Piekarach Śląskich. Ówczesny proboszcz ks. Leopold Nerlich zastosował pewne "obejście" braku zgody. Uzyskawszy pozwolenie na budowę trzech ostatnich kaplic drogi krzyżowej, a miały one być reprezentacyjne i połączone ze sobą, wybudował cały kościół. Te trzy ostatnie kaplice umieszczono na fasadzie kościoła kalwaryjskiego. Kościół został konsekrowany 21 czerwca 1896 przez kard. G. Koppa. Przez lata kościół raczej dopełniał swym istnieniem działalność Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej. Odbywały się w nim msze odpustowe, a także te, odprawiane podczas licznych pielgrzymek do Piekarskiej Pani. Status kościoła zmienił się w latach 60. XX wieku, kiedy to rozpoczęto w nim regularne sprawowanie mszy świętych każdej niedzieli i w święta. Stało się to możliwe za sprawą wikarego Sanktuarium, ks. Józefa Foltynowicza.
Zmianę tę potraktowano jako ustalenie odrębnego duszpasterstwa, które stało się zaczynem powstania parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Piekarach Śląskich. Sposób duszpasterzowania w nowej placówce stanowił ciekawą alternatywę dla metod stosowanych w tradycyjnych parafiach. 17 kwietnia 1971 rektorem kościoła kalwaryjskiego został mianowany ks. Rajmund Machulec, przyszły pierwszy proboszcz nowo powstałej jednostki. 19 lipca 1971 przy kościele pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Piekarach powstała pełnoprawna parafia. Przez lata księża przebywający w parafii dbali o rozwój i organizację duszpasterstw tzw. zwyczajnego, stanowego i młodzieżowego. Wspierali pomocą, autorytetem i posługą lokalne społeczności, szczególnie górniczą, w trudnym okresie strajków robotniczych (wrzesień 1980, sierpień 1988). Często także podejmowali się przeprowadzenia remontów i prac konserwacyjnych w kościele kalwaryjskim i jego okolicach. W maju 1992 roku rozpoczęto wydawanie gazetki parafialnej, bezpłatnego dwutygodnika Czas Piekar Śląskich.
Od parafii Zmartwychwstania Pańskiego do Świętej Rodziny
Pod koniec lat 80. XX wieku pojawił się pomysł wybudowania nowego kościoła dla mieszkańców należących do parafii Zmartwychwstania Pańskiego. Miał znajdować się on w bezpośredniej bliskości osiedla Buczka. Lata 90. XX wieku to czas intensywnej budowy nowego kościoła i związanej z nim infrastruktury (probostwo, kaplica), za którą odpowiedzialny był ówczesny proboszcz - ks. Michał Kostoń. Wkrótce zmieniono nazwę parafii ze Zmartwychwstania Pańskiego na Świętej Rodziny.
- Kościół kalwaryjski uzyskał status zabytkowego i od tego czasu poddawany jest regularnym remontom. Obecnie (stan na sierpień 2022 roku) przeprowadzono rewitalizację krzyży, iglicy, kopuły, malowanie wieży, rewitalizację poszycia dachu i małej wieży, wstawiono nowy zegar, widoczny na cztery strony świata. Przywracany jest pierwotny wygląd kościoła - polichromie, których autorem był Otto Kowalewski, a także przywraca się zdobienia na sklepieniu i filarach. Kolory dobierane są do oryginalnych witraży w kościele, gdyż wnętrze tego kościoła w pierwotnym zamyśle było bardzo spójne stylistycznie. Nad całością tego żmudnego i pracochłonnego zadania czuwa Bożena Halska, konserwator dzieł sztuki, która odpowiada za projekt kolorystyczny i nadzór nad pracami malarskimi. Natomiast Michał i Adam Potyszowie odpowiadają za namalowanie od podstaw odtworzonych ornamentów m.in. na filarach nawy głównej, w prezbiterium i sklepieniu.
- Już przywrócono efektowną polichromię (stan na kwiecień 2023 roku), wnętrze jest smuklejsze i wyższe, gdyż na filarach umieszczono ornamenty o wydłużonych, pionowych kształtach. Wysoko w kościele zwracają uwagę postacie 20 aniołów, trzymających narzędzia męki Pańskiej i szarfy z napisem w języku łacińskim. Anioły zostały odnalezione dzięki badaniom odkrywkowym, a 16 z nich przetrwało kolejne remonty. W czasie remontu w 2004 roku zostały zabezpieczone bibułką japońską i tapetami i dzięki temu ocalały. Anioły zostały namalowane na początku XX wieku. Później, bo w 1927 roku artysta Otto Kowalewski zmniejszył im skrzydła, przekomponował szaty oraz wprowadził złocenia. Nie przetrwały dwa anioły, kolejne dwa, zachowane szczątkowo, ale wszystkie zostały zrekonstruowane. Najważniejszym wizerunkiem w kościele kalwaryjskim jest Chrystus Zmartwychwstały w witrażu głównym w prezbiterium. Jego kolory rozchodzą się na wszystkie ściany. W kościele nie wprowadzono żadnego koloru dodatkowego, gdyż wszystkie barwy zamknięte są w witrażach, łącznie z intensywnym błękitem u szczytu i złotym kolorem na filarach. W prezbiterium znajdują się namalowane na przemian krzyże i lilie. Lilie, jako symbol maryjny. W kościele znajduje się także kopia Całunu Turyńskiego, którego można dotknąć.
Patrz również:
Bibliografia
Dekret erekcji parafii pod wezwaniem Zmartwychwstania Pańskiego w Piekarach Śląskich, WD 1981, nr 6, s. 143-144; M. Kostoń, Krótkie dzieje jednej z piekarskich parafii czyli przejście od Zmartwychwstałego do Świętej Rodziny, Piekary Śląskie 2002; D. Głazek, Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 198; Gość Niedzielny, nr 33, rok XCIX, 21 sierpnia 2022, (Archidiecezja katowicka), s. II-III; Gość Niedzielny, nr 14, 9 kwietnia 2023, (Archidiecezja katowicka), s. VI-VII
| ||||||||||