Parafia Wszystkich Świętych w Szerokiej

Z e-ncyklopedia

Pierwsze udokumentowane wzmianki o istnieniu parafii pochodzą z 1447 roku. Znajduje się ona w spisie świętopietrza w dekanacie żorskim. Stary kościół w Szerokiej został zniszczony prawdopodobnie w czasie wojen husyckich w pierwszej połowie XV wieku. W 1520 roku powstał nowy, drewniany kościół, a budulec na niego przekazał ówczesny sołtys. Kościół ten, podobnie jak poprzednie również nosił wezwanie Wszystkich Świętych. W 1570 roku kościół przejęli protestanci. Zgodnie z dekretem cesarza Austrii, w 1628 roku szerocki pastor opuścił placówkę parafialną, a kościół z powodu braku katolickich księży na kilkanaście lat został zamknięty. Fundamenty pod obecny kościół wykopano w kwietniu 1796 roku. Kamień węgielny uroczyście poświęcił 21 kwietnia tegoż roku inwestor budowy - ks. Ignacy Alojzy Skrzyszowski. Gotowy murowany, choć jeszcze w stanie surowym, kościół stanął w 1801 roku. Poświęcenie (benedictio) nowego Domu Bożego w Szerokiej nastąpiło w 1803 roku.

Z wyposażenia wnętrza zachował się późnobarokowy ołtarz główny, tabernakulum oraz rzeźby aniołów, obraz Wszystkich Świętych znajdujący się w głównym ołtarzu, ambona z umieszczonym na jej szczycie pelikanem – symbolem Chrystusa. Na chórze znajdują się zabytkowe organy ufundowane przez Wawrzyńca Stencla z 1785 roku, które wykonał organomistrz Antoni Staudinger.

Budynek kościoła wzniesiony w stylu barokowo-klasycystycznym został otoczony murowanym parkanem, na którym wzniesione zostały cztery stacje Drogi Krzyżowej. W parkanie ujęto wejściową bramę cmentarną, na której umieszczono napis w języku polskim: Tu jest Dom Boży i brama niebieska. Tuż przy bramie znajduje się kamienny krzyż ufundowany przez gminę szerocką w 1855 roku.

Gdy kościół był już gotowy wśród mieszkańców narastało pragnienie by po 228 latach zależności do parafii w Krzyżowicach – Szeroka nie była jedynie parafią filialną – lecz samodzielną placówką. Po długich staraniach – 5 czerwca 1858 arcybiskup wrocławski wydał stosowny dokument. Pod koniec 1859 roku rozpoczęto budowę budynku mieszkalnego i gospodarczego. Po wojnie rozpoczęto odbudowę. Odremontowano wieżę, a na jej wierzchołku umieszczono strącony krzyż. W oknach po obu stronach nawy w 1998 roku umieszczono witraże, zaś w oknie na wieży kościelnej znajduje się witraż z herbem Szerokiej.

Budowę domu katechetycznego rozpoczął proboszcz ks. Antoni Łatko, który po wielu trudach uzyskał zgodę na jego postawienie. Jednorazowej pożyczki na budowę udzielili także parafianie. Wykończony dom katechetyczny został poświęcony wraz z grotą Matki Bożej Lourdzkiej – 11 lutego 1985. 28 października 2000 bp Stefan Cichy dokonał konsekracji ołtarza i pobłogosławił cztery nowe dzwony. Stare podarowano parafii Matki Bożej Różańcowej w Lędzinach.

Barokowy obraz ze świętymi adorującymi Trójcę Świętą, znajdujący się w głównym ołtarzu, był w 2022 roku kolejny raz odnawiany i dzięki temu przywrócono mu stan z 1816 roku. Na prośbę parafian i ich środkami zostały zrekonstruowane boczne ołtarze, usunięte z kościoła kilkadziesiąt lat temu. I tak ołtarz Matki Bożej Anielskiej wykonał stolarz Henryk Wawrzyczek, ołtarz Serca Pana Jezusa - Kazimierz Wawrzyczek. Konserwator Sylwia Kudła-Herner wraz z uzdolnionym artystycznie parafianinem, Stanisławem Jarczokiem, ręcznie marmuryzowali i złocili ołtarze. Wśród zabytków na uwagę zasługują 300-letnie figury z poprzedniego kościoła, monstrancja z 1772 roku, na ambonie z początku XIX wieku napis po polsku: Błogosławioni ktorzi słuchaią słowa Bożego i strzegą go. Math= 11.v.18. (pisownia oryginalna). 20 marca 1942 Niemcy zarekwirowali trzy dzwony na łuski do pocisków. Świadkiem tego zdarzenia, jako dziecko, był Leon Białecki. Jak wspomina - dzwony biły na pożegnanie przez całe 20 minut, a później zaczęło się ich ściąganie. Niemcom nie było dane do końca wojny przetopienie dwóch z trzech zrabowanych dzwonów. Tak też parafianie w Szerokiej zawiązali komitet i wystąpili o ich zwrot. Pozytywna odpowiedź przyszła w jednym przypadku. Delegacja Niemców z parafii w Guglingen koło Stuttgartu w 2012 roku osobiście przywiozła ten spiżowy dzwon. Ten odzyskany dzwon jest najstarszym zabytkiem Jastrzębia Zdroju, gdyż pochodzi z 1520 roku i jest rówieśnikiem dzwonu Zygmunta z Wawelu. Przed kościołem na pomniku-ławeczce siedzi Henryk Sławik, pochodzący z Szerokiej. W czasie II wojny światowej we współpracy z Węgrem Józsefem Antallem i ze Stolicą Apostolską ocalił co najmniej 5 tysięcy polskich Żydów.

Kościół pw. Wszystkich Świętych został wpisany do rejestru zabytków 5 lutego 1966.

Proboszczowie

Bibliografia

Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1934, nr 4, s. 114; Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1934, nr 5, s. 153; D. Frysz, Dzieje parafii Wszystkich Świętych w Szerokiej w latach 1925-1985, Katowice 1988, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 281-282; Szkic monograficzny Szerokiej, jubileusze 721 lat Szerokiej, 200 lat kościoła parafialnego, 30 lat Szkoły Podstawowej nr 18, 30 lat KWK "Borynia", Szeroka 2001; A. Krętosz, Zniszczenia obiektów sakralnych dekanatu żorskiego w 1945 roku i ich odbudowa, Katowice 2009, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; A. Burda, Lubią się modlić śpiewając, Jastrzębie Zdrój Szeroka parafia pw. Wszystkich Świętych, GN 1998, nr 44, (dodatek katowicki), s. 17 i 24; Gość Niedzielny, 30 lipca 2023, nr 30/1632, Archidiecezja katowicka, s. VI-VII