Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Częstochowskiej w Pszczynie

Historia

Inicjatywa budowy drugiego kościoła w Pszczynie i utworzenia nowej parafii pojawiła się już na początku XX wieku, gdy proboszczem parafii Wszystkich Świętych był ks. Hugo Ohl. Choć po II wojnie światowej wyodrębniły się i usamodzielniły parafie w okolicznych wsiach, to jednak liczba mieszkańców Pszczyny stale wzrastała i kościół parafialny nie mógł już pomieścić wszystkich wiernych. Ks. Mateusz Bielok, pierwszy powojenny proboszcz, dobudował boczne kaplice, lecz idea budowy nowego kościoła ciągle pozostawała w zamyśle wiernych. Momentem przełomowym okazał się koniec lat 70. XX wieku, gdy miasto liczyło już około 20 tysięcy mieszkańców, a do Pszczyny zaczęła napływać ludność z różnych stron Polski w poszukiwaniu zatrudnienia – przede wszystkim w górnictwie. Terytorium parafii było już bardzo rozległe, a w południowej części miasta wybudowano jeszcze nowe osiedle, którego mieszkańcy byli od parafii oddzieleni.

W tym czasie proboszczem w Pszczynie był ks. prałat Józef Kuczera i to do niego ludność Pszczyny wielokrotnie występowała z petycjami o budowę nowego kościoła. Choć starania czynione u władz długo nie przynosiły rezultatu, to jednak po sierpniu 1980 roku rozpoczęto akcję zbierania podpisów pod petycją do władz świeckich. 29 listopada 1980 delegacja pszczyńskich parafian za aprobatą katowickiej Kurii Diecezjalnej i biskupa ordynariusza Herberta Bednorza udała się do Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach z pismem zawierającym prośbę o przyśpieszenie zezwolenia na budowę kościoła i obiektów towarzyszących – probostwa i salek katechetycznych. Niespełna 2 lata później, 25 marca 1982, na mocy uzgodnień między przedstawicielami Kurii Diecezjalnej i Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach parafia otrzymała zezwolenie na budowę. Pismem z 5 kwietnia 1982 prowadzenie budowy zlecono wikaremu pszczyńskiemu i budowniczemu kościoła w Porębie, ks. Józefowi Markowi. Opracowaniem projektu miał zająć się mgr inż. Stanisław Kwaśniewicz, natomiast plan konstrukcyjny i obliczenia statyczne miał wykonać inż. Józef Homa. Był to także moment rozpoczęcia urzędowej drogi starań o uzyskanie terenu budowlanego, które zostały pomyślnie zakończone 25 czerwca 1982 – parafia stała się użytkownikiem działki pod budowę kościoła o powierzchni 0,8 ha.

Budowa kościoła

W sierpniu 1982 roku po podpisaniu wszelkich koniecznych uzgodnień z Urzędem Miasta i innymi instytucjami przystąpiono do pierwszych prac. W tym samym roku wybudowano tymczasową kaplicę, która wraz z placem pod budowę kościoła została poświęcona 19 grudnia 1982 przez biskupa Bednorza. Od tego dnia codziennie odprawiano w niej Msze św. i prowadzono katechizację. 28 grudnia 1982 ks. Józefowi Markowi zlecono zorganizowanie i prowadzenie przy kaplicy regularnego duszpasterstwa. 13 maja 1983 Diecezjalna Komisja do Spraw Sztuki Sakralnej zatwierdziła koncepcyjny projekt kościoła, na bazie którego utworzono zatwierdzony 17 sierpnia 1983 plan techniczny. Następnego dnia rozpoczęła się budowa probostwa i salek katechetycznych. Dekretem z 1 listopada 1983 biskup erygował parafię Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Boskiej Częstochowskiej. Duszpasterzem nowej wspólnoty parafialnej został budowniczy, ks. Józef Marek, mianowany proboszczem 9 lutego 1984.

14 kwietnia 1984 na mocy uzyskanego zezwolenia można było rozpocząć prace budowlane przy kościele. Kierownikiem budowy został mgr inż. Lechosław Gazda, a za poszczególne jej etapy odpowiedzialni byli Antoni Michalik i inż. Jan Wiatr. Równocześnie z pracami przy fundamentach kościoła prowadzono roboty wykończeniowe salek katechetycznych i probostwa. We wrześniu można było zacząć naukę religii w trzech nowych salkach. Funkcjonować zaczęła także kancelaria parafialna. Prace przy budowie postępowały szybko i sprawnie. 7 czerwca 1985 przystąpiono do budowy ponad 43-metrowej wieży, która według projektu miała być cała wykonana z żelbetonu. Jej budowa była etapowa i zakończyła się 30 września 1986. W okresie letnim od lipca do września 1986 i 1987 roku w budowie kościoła pomagali studenci z Opus Dei, którzy przyjechali z Hiszpanii, RFN, Włoch, Szwajcarii i Austrii. W styczniu 1988 roku rozpoczęto prace wykończeniowe. Wystrojem wnętrza zajął się artysta - rzeźbiarz Zygmunt Brachmański.

Wystrój kościoła

Kościół poświęcił 28 października 1989 podczas uroczystej Mszy świętej bp Damian Zimoń. 7 kwietnia 1990 bp Gerard Bernacki poświęcił dzwony: ufundowany przez parafię Wszystkich Świętych dzwon Maryja, ofiarowany przez parafian dzwon Maksymilian oraz Jan Paweł II – dar Opus Dei i młodzieży pracującej przy budowie kościoła. W czerwcu 1992 roku zakończono prowadzone przez Piotra Pryszcza i Floriana Skalnika prace przy konfesjonałach, a 16 marca 1993 przy umeblowaniu zakrystii dla kapłanów i ministrantów. W tym samym roku w dniu uroczystości odpustowej 14 września bp Gerard Bernacki poświęcił tabernakulum, ambonkę i konfesję. W grudniu 1994 roku umieszczono w kościele ławki.

Podczas trwającej od 7 do 9 kwietnia 1995 wizytacji duszpasterskiej abpa Damiana Zimonia odbyła się Msza św. pontyfikalna z poświęceniem Krzyża Misyjnego. 8 września 1996 zostały poświęcone organy, a po Mszy św. odbył się koncert organowy w wykonaniu profesora Juliana Gembalskiego. 21 maja 1998 poświęcona została zaprojektowana przez Zygmunta Brachmańskiego Droga Krzyżowa. W czerwcu 1999 roku zamontowano witraż autorstwa Wiktora Ostrzołka oraz rozpoczęto budowę parkingu i dróg prowadzących do kościoła. W kwietniu 2000 roku w kościele umieszczono chrzcielnicę i siedmioramienny świecznik symbolizujący gorejący krzew. We wrześniu 2001 roku została poświęcona kapliczka Matki Boskiej Fatimskiej. 5 grudnia następnego roku abp Zimoń poświęcił krzyż postawiony później na osiedlu Piast.

Kronika

W grudniu 1990 roku abp Damian Zimoń poświęcił kaplicę szpitalną. Swoją działalność rozpoczęła także biblioteka parafialna. Od początku swojego istnienia parafia zajmuje się działalnością charytatywną poprzez organizowanie jasełek dla dzieci z domu dziecka, pielgrzymek i wycieczek dla niewidomych czy utworzenie ochronki parafialnej. Parafia niejednokrotnie gościła także biedne dzieci diecezji katowickiej w ramach wakacyjnych kolonii (1990 i 1992), jak również dzieci z okolic Czarnobyla (20 lipca - 10 sierpnia 1992). 16 września 1999 działalność rozpoczęło Hospicjum bł. Ojca Pio, a 29 kwietnia 2000 otwarto Kawiarenkę pod 13. W październiku 2006 roku parafia otrzymała pod opiekę dom rekolekcyjny w Wiśle, który wyremontowano przy udziale parafian.

Na terenie parafii w lipcu 1991 swoje rekolekcje przeżywała grupa młodzieży amerykańskiej z duszpasterzem Andrzejem Skrzypcem. We wrześniu 1995 roku odbywały się tu dni „Oazy Modlitwy” – zgromadzenie młodzieży z całej archidiecezji, natomiast 28 stycznia 2001 spotkały się Podwórkowe Koła Różańcowe Śląska.

Peregrynacje, które odbyły się w parafii to: peregrynacja kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej (22–23 maja 1997), relikwii świętego Rafała Kalinowskiego (6–14 marca 2000), relikwii Krzyża Świętego (14–15 marca 2004), relikwii św. Teresy od Dzieciątka Jezus (10 czerwca 2005). Od 30 kwietnia 2000 parafia posiada relikwie św. Faustyny Kowalskiej.

Proboszczowie

• ks. Józef Marek osobny duszpasterz (1982-1984), proboszcz (1984-2016)
• ks. Marek Brewko administrator (2016-2017), proboszcz (2017-nadal)

Bibliografia

Kroniki Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Boskiej Bolesnej w Pszczynie; J. Marek, Geneza nowej wspólnoty parafialnej: budowa materialna i duchowa, [mps], (zbiory własne autora).