Parafia św. Wawrzyńca w Chorzowie

Z e-ncyklopedia
Chorzow wawrzyn1.jpg
Chorzow wawrzyn2.jpg

Parafia św. Wawrzyńca w Chorzowie na tle innych parafii śląskich jest stosunkowo młoda, powstała ona bowiem w 1978 roku. Paradoksem jest jednak to, że parafianie gromadzą się w jednym z najstarszych kościołów drewnianych na Górnym Śląsku. Pochodzący z 1599 roku budynek pierwotnie został zbudowany w Knurowie, gdzie najprawdopodobniej zastąpił starszy kościół, który z powodu znacznego rozkładu oraz małej pojemności musiał być rozebrany. Budowla od daty swojego powstania, (przed 1679) aż do 1915 roku pełniła funkcję kościoła filialnego parafii w Gierałtowicach. Wraz z erygowaniem parafii, z powodu dużej liczby wiernych postanowiono wybudować nowy kościół. Plany udało się zrealizować w 1926 roku. Z tego powodu drewniany kościół popadał w zapomnienie i niszczał. Dzięki inicjatywie wojewódzkiego konserwatora zabytków dr. Tadeusza Dobrowolskiego oraz władz miasta Chorzów drewniana budowla została jesienią 1935 roku zdemontowana i przewieziona do Chorzowa. Kościół ustawiono na jednym z najwyższych punktów miasta – Górze Redena (dziś Góra Wyzwolenia) na terenie należącym do Polskich Kopalń Skarbowych, który został oddany w dzierżawę. Kościół był filią parafii św. Antoniego Padewskiego w Chorzowie i miał pełnić funkcję sakralną dla sportowców pobliskiego klubu sportowego AKS, dla których w każdą niedzielę była odprawiana Msza św. Poświęcenia dokonał bp Stanisław Adamski 16 października 1938.

W czasie okupacji tylko raz w roku można było w nim odprawić Mszę św., podczas odpustu św. Wawrzyńca, czyli w niedzielę przypadającą po 10 sierpnia. W latach powojennych rektorem kościoła został mjr Emanuel Krzoska. Mimo wpisania kościoła do rejestru zabytków władze państwowe nie troszczyły się o opiekę nad zabytkiem. Cały ciężar prac remontowych spoczywał na parafii św. Antoniego. Na początku lat 60. XX wieku zaczęto systematyczne prace konserwatorskie, którym przewodził nowy rektor, a wraz z utworzeniem parafii proboszcz do 1998 roku, ks. Stanisław Krzoska . Dostosował on również w 1973 roku prezbiterium do zaleceń Soboru Watykańskiego II umieszczając w nim stół ołtarzowy oraz pulpit. Rozwój urbanizacyjny w okolicy kościoła św. Wawrzyńca, a przy tym rosnąca liczba wiernych były powodem utworzenia wpierw samodzielnej stacji duszpasterskiej w 1968 roku, następnie parafii dziesięć lat później. Od 1968 roku w parafii jest obecny również wikariusz.

Tradycją stały się coroczne piesze pielgrzymki mężczyzn, kobiet oraz ministrantów do Piekar Śląskich. Zabytkowy kościół często wybierają narzeczeni, aby w tym malowniczym miejscu zawrzeć sakramentalny związek małżeński.

Od 1996 roku na terenie parafii w Górnośląskim Parku Etnograficznym znajduje się drugi zabytkowy kościół pw. św. Józefa Robotnika, przeniesiony ze wsi Nieboczowy. Msze św. odprawiane są od maja do października w każdą niedzielę o 15.00. Parafia notuje stały spadek liczby parafian. Z 3584 parafian w 1978 roku pozostało 2506. Aktywnie działają ministranci, Dzieci Maryi, Legion Maryi, Żywy Różaniec , Koło Misyjne, Koło Seniora. Miejscem spotkań grup parafialnych jest obecnie nowy dom parafialny, wybudowany w miejscu salek katechetycznych z 1977 roku. Parafia nawiązała partnerstwo z niemiecką parafią św. Tomasza Morusa w Schalksmuhle.

Proboszczowie

Bibliografia

Dekret erekcji parafii przy kościele p.w. św. Wawrzyńca w Chorzowie, WD 1978, nr 9, s. 215-216; M. Gwioździk, M. Sontag, Kościółek św. Wawrzyńca. Świątynia i jej dzieje w Knurowie i w Chorzowie, Chorzów 2008; E. Wieczorek, "Wędrujące kościółki", "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 2003", Katowice 2002, s. 103-107; M. Rzepka, Starszych osób najwięcej. Parafia św. Wawrzyńca w Chorzowie. GN 2003, nr 39, (dodatek katowicki), s. 28.