Parafia św. Mikołaja w Pstrążnej

Z e-ncyklopedia
Pstrazna Dyakowska 3.2.JPG

Historia parafii

Parafia Pstrążna prawdopodobnie istniała już na przełomie XII i XIII wieku. Początkowo należały do niej: Dzimierz, Żytna, Rzuchów, Lęgów, Łańce, Czernica, Łuków, Piece, Pietrzkowice, Buzowice oraz Babia Góra. Wg najstarszych źródeł w połowie XVII wieku wszyscy parafianie byli katolikami. Niemniej w protokole wizytacyjnym z 1679 roku znalazła się wzmianka, że kościół chwilowo należał do luteran.

Pierwszy kościół pw. św. Mikołaja został wybudowany i poświęcony w 1341 roku. Jego ostatnim proboszczem był ks. Jan Kromer. Po około 400 latach kościół rozebrano, ponieważ groził zawaleniem. Drugi drewniany kościół został wzniesiony w 1684 roku. Inicjatorem budowy był ks. Zygmunt Dyrdzik, proboszcz w latach 1683-1709. Z upływem czasu parafia rozrastała się i ówczesny kościół był już zbyt mały, aby pomieścić wiernych. Z tego powodu - na mocy uchwały Zarządu Kościelnego w Pstrążnej - w 1905 roku został rozebrany. Jeszcze w tym samym roku zbudowano kościół murowany, a poświęcono go 10 grudnia 1905. 7 grudnia 1980, gdy obchodzono jubileusz 75-lecia budowy kościoła, bp Herbert Bednorz dokonał jego konsekracji. Kościół w Pstrążnej stanowi neoromańską perłę ziemi rybnickiej. Ma on charakter obiektu trójnawowego, halowego z transeptem. Nawy boczne są niższe od głównej; transepty i prezbiterium zaś zakończono półkolistymi absydami. Podziw budzą neobarokowe ołtarze oraz figury pochodzące z dawnego kościoła, m.in. Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Jana Ewangelisty. Znajduje się tu również polichromowana, kamienna chrzcielnica z XVIII wieku oraz w bocznej kruchcie XVII-wieczna kropielnica. Witraże w prezbiterium, jak również wystrój plastyczny zaprojektował natomiast artysta-plastyk Wiktor Ostrzołek.

10 lutego 1924 na rzecz parafii Radoszowy odłączono od Pstrążnej Pietrzkowice, Piece dwór oraz kolonię Buzowice. Rozporządzeniem kurii diecezjalnej w Katowicach z 1 stycznia 1946 wyłączono kolejne wsie. Czernica, Łuków, jak również Czernickie Podlesie dołączono do parafii Czernica, zaś Żytną w 1998 roku do parafii Raszczyce .

W 1988 roku, dzięki ofiarności parafian wyremontowano kaplice w Dzimierzu i Rzuchowie oraz wzniesiono nową w Łańcach. Po długoletnich staraniach wybudowano kościół filialny w Żytnej. Został on 10 marca 1989 poświęcony przez bpa Czesława Domina. W dniach 14-15 sierpnia 1997 odbyła się peregrynacja kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Wcześniej, bo 14 maja 1967 miała miejsce podobna uroczystość, po której jednak obraz został skonfiskowany przez władze PRL-u. W 1998 roku wybudowano kościół filialny pw. św. Krzysztofa w Lęgowie. Został on poświęcony przez abpa Damiana Zimonia 9 czerwca 1998.

Stowarzyszenia działające na terenie parafii

Kapliczki i krzyże przydrożne

Proboszczowie

Bibliografia

R. Solik, Parafia Pstrążna, historia, rozwój, stan obecny oraz plan duszpasterski, mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowcach; Schematyzm (1993); A. Rusok, Pstrążna. Moja wioska ukochana, Pstrążna 2006; M. Rzepka, Piękna okolica i pstrągi. Panorama parafii, GN 2005, nr 49, (dodatek katowicki), s. 8; D. Głazek, Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 206; M. Sarapkiewicz, Tradycyjna i żywa wiara, "Tygodnik Rybnicki" 2012, nr 32 (300), s. 15; A. Żukowski, A. Matuszczyk-Kotulska, Szlakami Zielonego Śląska 2, Czerwionka-Leszczyny 2008, s. 241-242.