Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach

Z e-ncyklopedia
TG PP11.jpg
TG PP033.jpg

Tarnogórscy katolicy od początków istnienia miasta należeli do parafii św. Marcina w Starych Tarnowicach. W utworzeniu własnej wspólnoty ubiegli ich protestanci, którzy wspierani przez Jerzego Brandenburskiego w 1528 roku wybudowali tutaj swój zbór, będący pierwszym kościołem ewangelickim na Górnym Śląsku.

Kościół i jego wyposażenie

W 1531 roku zniesiono drewniany kościółek, ale niektórzy twierdzą, że zniszczył go pożar i wybudowano nowy, murowany. Ten kościół początkowo nie posiadał ani wieży ani prezbiterium. Te człony dobudowano w latach 1560-1563. Wieża stoi do dziś. Za datę powstania parafii św. Apostołów Piotra i Pawła uważa się dzień 1 lutego 1630. Parafia na początku swego istnienia należała do dekanatu bytomskiego wchodzącego w skład diecezji krakowskiej. 16 lipca 1821 weszła z całym dekanatem bytomskim w obręb diecezji wrocławskiej. Z dniem 25 marca 1992 parafie ziemi tarnogórskiej weszły w skład nowo utworzonej diecezji gliwickiej.

Najstarsza parafia tarnogórska od swego powstania w 1630 roku posiadała dwa kościoły: parafialny pw. św. Apostołów Piotra i Pawła oraz św. Anny. Oba zostały wybudowane przez tarnogórskich ewangelików, a później przeszły na własność katolików. Uroczysta konsekracja kościoła parafialnego nastąpiła 4 maja 1670. Konsekratorem był sufragan krakowski bp Mikołaj Oborski, który w ołtarzu głównym umieścił także relikwie świętych Juliana i Maurycego.

Wizytator w roku 1791 określił stan parafii jako dobry. Przy kościele pw. św. Apostołów Piotra i Pawła powstawały też w XIX stuleciu różne bractwa i stowarzyszenia religijne, stając się jednymi z bardziej znaczących elementów duszpasterstwa. Takich bractw i stowarzyszeń było ponad dwadzieścia. W latach 1848–1851 kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła został gruntowanie przebudowany przez proboszcza ks. Antoniego Schneiderskiego.

Obrazy znajdujące się w kościele: Pokłon Trzech Króli (1731) nieznanego artysty, Przekazanie kluczy św. Piotrowi (1841) Friedricha Bouterwecka (z ołtarza głównego), Święta Barbara - Johannesa Bochenka (z późnobarokowego ołtarza w kaplicy św. Barbary) i obrazy Juliana Wałdowskiego (Ukrzyżowanie oraz Matka Boska z Dzieciątkiem z dawnych ołtarzy bocznych). Z wyposażenia kościoła najcenniejszymi są: ambona, obecnie rozcięta na stół ołtarzowy oraz podstawę i baldachim dla figur świętych Piotra i Pawła z dawnego ołtarza głównego, barokowo – klasycystyczna chrzcielnica oraz 42-głosowe organy z 1927 roku. W kościele znajduje się neogotycka monstrancja wieżyczkowa, dużych rozmiarów, bogato zdobiona z figurkami świętych. We wnętrzu zabytkami są późnorenesansowe płyty nagrobne Ulricha Pogrela i Magdaleny Janiczkówny (najstarsza inskrypcja nagrobna w języku polskim) oraz trzy epitafia późniejsze.

Proboszczowie

Bibliografia

H. Jeziorski, Kościoły i parafie rzymskokatolickie na ziemi tarnogórskiej, Tarnowskie Góry 2006, s. 96 – 106; Chrześcijaństwo w Tarnowskich Górach. Wystawa w Roku Jubileuszowym. Muzeum w Tarnowskich Górach 2000; [1] [31.08.2011]; [2] [31.08.2011].

p • d • e
Kościoły i parafie diecezji gliwickiej
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • Ł • M • N • O • P • R • S • Ś • T • U • V • W • Z• Ż
Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Parafia_św._Apostołów_Piotra_i_Pawła_w_Tarnowskich_Górach&oldid=88858”