Parafia św. Anioła Stróża w Gorzycach
Pierwsza wzmianka o miejscowościach tworzących parafię gorzycką została zamieszczona w bulli papieża Grzegorza IX wydanej 26 maja 1229. W dokumencie tym opat tyniecki Luitfrid otrzymał zatwierdzenie dziesięcin z szeregu wsi, w tym m.in. z Wielkich Gorzyc i Uchylska. W bulli nie zostały wymienione istniejące już wówczas Gorzyce Małe, tj. dzisiejsze Gorzyczki.
W pierwszej połowie XIII wieku ludność Gorzyc, Gorzyczek, Uchylska i Olzy należała do parafii w pobliskim Jedłowniku. Dopiero około 1300 roku w pierwszej z wymienionych osad postawiono drewniany kościół, wymieniony m.in. w wykazie z 1447 roku, który widniał tam pod niemiecką nazwą Berglindorff. Nie wiadomo, jaki był pierwotny zasięg parafii i co stało się z pierwszym z kościołów. Opisy drugiego, noszącego patrocinum Wniebowzięcia NMP i zbudowanego prawdopodobnie podczas reformacji zostały zamieszczone w protokołach wizytacyjnych z 1652, 1679 i 1688 roku. Kościół przetrwał aż do pożaru w 1778 roku. W 1800 roku hr. Węgierski przeniósł do Gorzyc z Pilchowic drewniany kościół pw. św. Anioła Stróża. Kościół został jednak zdemontowany już w 1839 roku, a na jego miejscu postawiono niewielki kościół tymczasowy. Znalazły się w nim ołtarz maryjny oraz drewniana figura św. Anioła Stróża.
13 września 1852 zawiązał się Komitet Budowy Kościoła w składzie: Wilhelm von Arco, Jan Kutscha, Józef Ganita, Józef Rzegulla, Franciszek Sporisch, Jan Ganita, Paweł Hermann, Jan Szczyrba, Franciszek Seemann, Józef Jezyszek. Jednak ze względu na różne przeciwności budowa nowego, neogotyckiego kościoła mogła się rozpocząć dopiero po 10 latach. Poświęcenia kamienia węgielnego dokonał 3 listopada 1862 sufragan wrocławski, bp Adrian Włodarski. Benedykacja kościoła odbyła się w 1869 roku. Kościół poważnie ucierpiał podczas walk frontowych w 1945 roku. Stąd też w latach 1946-1948 prowadzona była jego odbudowa. 23 marca 1948 ponownego poświęcenia kościoła z dodaniem nowego wezwania Narodzenia NMP dokonał ks. Jan Skrzypczyk, proboszcz parafii św. Józefa w Rudzie Śląskiej.
Obecnie na terenie parafii działają dwie placówki posiadające własne kaplice oraz kapelanów: Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Odwykowego i Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Gorzycach.
Kapliczki i krzyże przydrożne
Proboszczowie
- Ks. Jan (ok. 1445)
- o. Piotr Celestyn Łopacki OSB (1652-1657)
- ks. Jan Wincenty Bromboszcz (1672-początek XVIII wieku)
- ks. Andrzej Franciszek Wacławczyk (ok. 1718-1726)
- ks. Paweł Dibich (1726-1748)
- ks. Adam Śmietana (1748-1757)
- ks. Jan Zaic (Zając) (1761?-1792)
- ks. Paweł Królik (1793-1810)
- ks. Józef Thaller administrator (1810-1817), proboszcz (1817-1845)
- ks. Szymon Perzych (1845-1847)
- ks. Karol Schebera (1847-1848)
- ks. Edward Jarkisch (marzec 1848)
- ks. Karol Pucher (sierpień 1848)
- ks. Karol Boromeusz Berger (1848)
- ks. Karol Pelka administrator (sierpień-listopad 1848)
- ks. Franciszek Weihrauch (1848-1852)
- ks. Józef Gawenda (1852-1858 )
- ks. Teodor Gramer (1858-1868)
- o. Władysław Schneider OFM administrator (1868)
- ks. Teodor Czekir (1868-1871)
- ks. Franciszek Czekała administrator (1871-1873)
- ks. Jan Sklarzyk (1873-1888 )
- ks. Franciszek Netter administrator (październik-grudzień 1888 )
- ks. Alojzy Kocurek administrator (marzec-wrzesień 1889)
- ks. Wincenty Sobel (1889-1892)
- ks. Paweł Hadamczik (1892-1910 )
- ks. Józef Schroda (Strzoda) (1910-1923)
- ks. Franciszek Lackowski administrator (1923-1924), proboszcz (1924-1934)
- ks. Teodor Walenta SDB (1934-1945)
- ks. Eryk Dzieżok administrator (1945-1957), proboszcz (1957-1964)
- ks. Jan Rzepka (1964-1987)
- ks. Ginter Lenert (1987-2009)
- ks. Stefan Stebel (2009-nadal)
Bibliografia
K. Hurski, Parafia św. Anioła Stróża - Gorzyce Śląskie, mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; Archiwum Parafii pw. św. Anioła Stróża w Gorzycach, L. Musioł, Gorzyce. Monografia historyczna wsi, kościoła oraz parafii, mps. 1965, s. 19-21, 114-128; H. Olszar, Proboszczowie parafii św. Anioła Stróża w Gorzycach Śląskich. Przyczynek do historii kościoła katowickiego, SSHT 2010, t. 43, z. 2, s. 408-445; Pod skrzydłami Anioła Stróża, Gorzyce, GN 1996, nr 35, s. 15; [1] [odczyt: 28 IV 2010]; Początki kościoła i parafii gorzyckiej, [w:] "U nas" 2002 (08/115/02); [2] [odczyt: 28 IV 2010]; [3] [odczyt: 28 IV 2010]; [4] [odczyt: 28.04.2010].
|