Parafia Świętego Krzyża w Miechowicach

Z e-ncyklopedia

Parafia powstała w 1336 roku i jest jedną z najstarszych w Polsce. Księgi metrykalne: chrztów prowadzone są od 1767 roku, ślubów od 1764 roku, a zgonów od 1768 roku.

Korzenie Miechowic sięgają średniowiecza. Do 1951 roku były samodzielną miejscowością, potem weszły w granice Bytomia. Większość mieszkańców wioski utrzymywała się z rolnictwa. Na początku XIX wieku dobra miechowickie kupił przedsiębiorca, Ignacy Domes i wybudował tutaj swój pałac. Zięć Domesa, Franciszek Aresin wraz z Karolem Godulą uruchomił w Miechowicach kopalnię węgla, a jednym z zarządców został Franciszek Winckler. Po śmierci Aresina, Winckler ożenił się z wdową po pracodawcy, Marią. Maria Winckler pozostawiła pieniądze na budowę nowego, murowanego kościoła w Miechowicach, który miał zastąpić dotychczasowy, drewniany kościółek. Pisał o nim w swoim poemacie Stary Kościół Miechowski ks. Norbert Bonczyk.

Nowy kościół wybudowano na niewielkim wzniesieniu w latach 1856-1864. Projektantem był August Soller. Budowla jest w stylu neogotyckim, tak samo jak wystrój wnętrza. Kościół jest orientowany, na planie krzyża łacińskiego, ceglany, z kamiennymi detalami. Od zachodu wznosi się wieża, przykryta ostrosłupowym hełmem, do szerokiej nawy głównej przylega wąskie, trójbocznie zamknięte prezbiterium. Wieżę w obecnym kształcie ukończono w 1894 roku. Budowla zwraca uwagę elementami neogotyckimi, m.in. wieżyczki, sterczyny, maswerki, ostrołukowe okna i portale. Wnętrze jest trójnawowe, przecięte dodatkowo transeptem. Znajduje się w nim krypta grobowa właścicieli Miechowic: Domesów i Wincklerów.

Szczególną uwagę przyciągają: rzeźba Madonny, którą wykonał w białym marmurze Teodor Erdman Kalida oraz portal nad wejściem głównym wykonany z piaskowca, z wyróżnionymi postaciami miechowity i górnika.

Gdy na urzędzie proboszcza w latach 1976-2008 pozostawał ks. prałat Jan Plichta, kościół przeszedł gruntowny remont zewnątrz i wewnątrz. W 1991 roku wybudowano nową plebanię i dom katechetyczny. Ze względu na eksploatację pod kościołem złóż węgla przez KWK "Bobrek-Piekary" bryła budynku uległa deformacji. Budynek kościoła wzmocniono ściągaczami stalowymi, rozporami i zewnętrzną płytą usztywniającą wokół kościoła

Na cmentarzu przykościelnym pochowano ofiary masakry, której na ludności cywilnej dokonała Armia Czerwona w 1945 roku.

  • W 1999 roku kościół otrzymał I nagrodę głównego konserwatora zabytków - "zabytek zadbany".
  • Kościół jest wpisany do rejestru zabytków woj. śląskiego.
  • Kościół znajduje się na Szlaku Matki Ewy (Ewy von Tiele-Winckler), której babka była jego fundatorką, a która sama została w nim ochrzczona.

Proboszczowie

  • ks. Jan Kuboth (1892-1918)
  • ks. Jan Lerch (1918-1946)
  • ks. Jan Szmidt administrator (1946-1947)
  • ks. Antoni Nierobisz (1947-1953)
  • ks. Józef Wereta administrator (1953-1957)
  • ks. Antoni Nierobisz (1957-1969)
  • ks. Joachim Szymon (1969-1976)
  • ks. Jan Plichta administrator (1973-1976), proboszcz (1976-2008)
  • ks. Bartosz Podhajecki (2008-nadal)

Bibliografia

Oprac. MC; Ks. Bartosz Podhajecki, Jubileusz 150-lecia poświęcenia kościoła Świętego Krzyża w Miechowicach 1865-2015; Śląska Organizacja Turystyczna, Kościół Świętego Krzyża w Bytomiu Michowicach, Katowice