Ogrodziński Wincenty

Z e-ncyklopedia

Ogrodziński Wincenty (1884-1945)

Studiował filologię klasyczną i polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po studiach pracował jako nauczyciel w gimnazjum w Przemyślu i w Nowym Targu. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach II Brygady Legionów i przeszedł kampanię karpacką. W 1924 roku przeniósł się do Katowic, gdzie w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim objął funkcję wizytatora szkół średnich oraz nadzór nad niemieckim szkolnictwem mniejszościowym. W 1931 roku ze względów politycznych, jako działacz Narodowej Demokracji i zwolennik W. Korfantego został przeniesiony na emeryturę. Stało się to ze szkodą dla szkolnictwa, lecz z zyskiem dla literatury, ponieważ od tego czasu poświęcił się całkowicie pracy naukowej.

W początkowym okresie twórczości interesował się filologią klasyczną, co zaowocowało opublikowaniem szeregu rozpraw i dzieł z literatury klasycznej, głównie rzymskiej. W czasie pobytu na Śląsku rozpoczął systematyczne badania piśmiennictwa śląskiego, które prowadził w oparciu o TPN. Współpracował wtedy z ks. E. Szramkiem, ks. J. Kuderą i K. Prusem. Później związał się z Instytutem Śląskim, w którym wydał wiele swoich prac. W. Ogrodziński reprezentował Polskę w sprawach szkolnictwa mniejszości narodowych, w Lidze Narodów i w Trybunale Międzynarodowym w Hadze. Ostatnie lata jego życia przypadły na okres II wojny światowej. Brał wtedy udział w tajnym nauczaniu jako wykładowca na kursach uniwersyteckich. Zmarł 20 grudnia 1945 w Krakowie.

Wincenty Ogrodziński na łamach Roczników Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku opublikował 28 recenzji i dwa większe artykuły: O. Euzebiusz Franciszek Stateczny, przedstawiciel Młodej Polski w prozie górnośląskiej oraz Śląsk w poezji Jana Nikodema Jaronia.

Wydał szereg prac dotyczących piśmiennictwa śląskiego. Do najważniejszych zalicza się: Stan i potrzeby nauki polskiej w zakresie piśmiennictwa śląskiego (Katowice 1936), Dzieje piśmiennictwa śląskiego (Katowice 1946), Dzieje dzielnicy śląskiej Sokoła (Katowice 1937). Był on cenionym wydawcą i komentatorem tekstów śląskich autorów dawniejszych i nowszych. Zasłużył się jako wydawca dzieł ks. Norberta Bonczyka i Jana Nikodema Jaronia. Jego dorobek krótkiego okresu naukowej pracy (15 lat) stanowi fundament badań nad historią piśmiennictwa na Śląsku.

Bibliografia

M. Fazan, Ogrodziński Wincenty Stefan (hasło), [w:] Śląski słownik biograficzny. Tom I, red. M. Fazan, F. Serafin, Katowice 1999, s. 202-205.