Lichota Teodor

Lichota Teodor (1910-2003), dziekan, proboszcz w Woźnikach

Urodził się 22 października 1910 w Chełmie Wielkim k. Mysłowic w rodzinie robotnika kolejowego Walentego i Agnieszki z d. Wisiorek. W 1911 roku rodzina Lichotów przeprowadziła się do Szopienic, a w 1915 roku do Mysłowic. Tam ukończył pięć klas niemieckiej szkoły powszechnej. Kontynuował naukę w Państwowym Gimnazjum Klasycznym w Mysłowicach, a następnie w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów), gdzie w 1931 roku zdał egzamin dojrzałości. W tym samym roku zgłosił się do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia kapłańskie przyjął 28 czerwca 1936.

Po zastępstwach w Nakle Śląskim (5 lipca - 5 sierpnia) i w Świerklańcu (6 - 31 sierpnia) był wikariuszem i katechetą w parafii św. Mikołaja w Lublińcu (do 7 stycznia 1939). Potem był katechetą w Jabłonkowie oraz w Pisecznej na Zaolziu. W lipcu 1939 roku zastępował wikarego w Świętochłowicach. W sierpniu został wikarym w Rychwałdzie na Zaolziu, a we wrześniu w Gnojniku zastępował uwięzionego proboszcza. Gdy pod koniec września 1939 roku kuria odwołała go z Zaolzia, przez jakiś czas przebywał u rodziców w Mysłowicach. 10 listopada 1939 został posłany na substytuta do parafii św. Urbana w Woli. Od 2 grudnia 1939 był wikarym w parafii św. Józefa w Załężu. 15 kwietnia 1942 został ustanowiony lokalistą w Załęskiej Hałdzie. 23 października 1943 miał objąć powierzony mu urząd wikariusza w parafii św. Marii Magdaleny Cieszynie (obecnie diecezja bielsko-żywiecka), jednak z powodu choroby udał się tam dopiero 19 listopada. Wcześniej został posłany na zastępstwo do parafii NSPJ w Chorzowie Batorym (12-17 listopada 1943). Będąc wikariuszem w Cieszynie pełnił również funkcję lokalisty w Pastwiskach i Zamarskach. Od 27 stycznia 1945 był substytutem, a od 6 maja 1945 administratorem parafii św. Marii Magdaleny w Cieszynie. W 1948 roku otrzymał tytuł proboszcza, a od 26 sierpnia 1949 pełnił obowiązki dziekana dekanatu cieszyńskiego. Był również m.in. komisarzem biskupim sióstr św. Elżbiety oraz kapelanem hufca harcerzy i harcerek w Cieszynie (od 7 stycznia 1946).

Był wielokrotnie szykanowany przez władze komunistyczne. Przesłuchiwano go m.in. w związku z organizacją procesji oraz przekazaniem ksiąg metrykalnych, a jego kazania były stale kontrolowane. 21 października 1950 został zatrzymany przez Urząd Bezpieczeństwa jako podejrzany o wrogą propagandę i osadzony w areszcie w Cieszynie, a następnie w Katowicach. Rozprawy w Sądzie Wojewódzkim w Katowicach (17 kwietnia i 25 maja 1951) zakończyły się skazaniem ks. Lichoty za rozsiewanie nieprawdziwych wiadomości o rzekomym prześladowaniu Kościoła przez Polskę Ludową na 8 miesięcy więzienia (z zaliczeniem aresztu tymczasowego od 20 października 1950 do 25 maja 1951). Opuścił więzienie 20 czerwca 1951, po odsiedzeniu całości kary. 2 stycznia 1953 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, nie podając uzasadnienia, zakazało niepokornemu kapłanowi zamieszkania i przebywania w strefie nadgranicznej, proponując mu równocześnie „osiedlenie w mieście Katowice”. Opuścił Cieszyn 14 stycznia 1953.

Od 21 stycznia 1953 był administratorem, a od 20 stycznia 1958 proboszczem parafii św. Katarzyny w Woźnikach. 28 listopada 1960 mianowany został dziekanem dekanatu jędrysko-kaletańskiego (potem przemianowanego na woźnicki). W Woźnikach przeciwstawiał się usunięciu nauki religii ze szkół i odmówił złożenia sprawozdań z działalności punktów katechetycznych, oświadczając, że jest za to gotów pójść do więzienia. Spotkał się zarzutem ze strony władz o brak patriotyzmu, gdy w 1966 roku poparł orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich. 10 stycznia 1974 poprosił o zwolnienie z urzędu dziekana. 16 stycznia biskup katowicki przyjął rezygnację i mianował go dziekanem honorowym. W latach 1965-1971 był duszpasterzem gospodyń i pracownic na probostwach. Został przeniesiony na emeryturę 16 sierpnia 1977. Do 2000 roku mieszkał w Woźnikach, a później przeniósł się do Domu Księży Emerytów w Katowicach. Zmarł 17 grudnia 2003. Pochowany został 20 grudnia na cmentarzu w Woźnikach. Napisał (niepublikowaną) dwutomową autobiografię Moje przygody kapłańskie.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Teodora Lichoty; Schematyzm 1947- 2001; T. Lichota, Moje przygody kapłańskie, t. 1-2 (mps); J. Pawliczek, śp. ks. Teodor Lichota, WA 2003, nr 12, s. 725-727; A. Dziurok, Lichota Teodor, [w:] Leksykon duchowieństwa , t. 3, s. 115-118; Monografia gminy i parafii Chełm Śląski, pod red. J. Myszora, Chełm Śląski 2004, s. 446; Represje wobec duchowieństwa, s. 9 i nn.; Grajewski, Wygnanie, s. 114; Myszor, Historia diecezji, s. 252, 416, 498; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 215; Diamentowe jubileusze, 60 lat kapłaństwa, GN 1996, nr 28, (dodatek katowicki), s. 13; P. Kucharczyk, Wiarę w konia pozostawiam panu. Ksiądz który opisał swoje życie, GN 2004, nr 2, (dodatek katowicki), s. 26.