Leon X (1475-1521), papież
Giovanni di Lorenzo de' Medici urodził się 11 grudnia 1475 we Florencji jako młodszy syn Wawrzyńca Wspaniałego, władcy tego miasta, oraz Clarissy Orsini. Pochodził z rodu Medyceuszy. Jego kuzynem był Giulio de' Medici, późniejszy Klemens VII. Już jako 13-letni młodzieniec został diakonem oraz rozpoczął w Pizie studia teologiczne i z zakresu prawa kanonicznego. Kilka lat później, w 1492 roku został kardynałem. Brał udział w konklawe, na którym Aleksander VI został wybrany papieżem. Osobiście był przeciwnikiem tej kandydatury. Od 1483 roku był zarządcą około dziesięciu opactw. Potem został biskupem Pesaro, następnie administratorem diecezji Amalfi. Po wygnaniu z Florencji wiele podróżował po Europie, po czym wrócił do Rzymu. W Niderlandach spotkał się z Erazmem z Rotterdamu. Po śmierci Aleksandra VI powrócił do Rzymu. Papież Juliusz II uczynił go legatem papieskim w Bolonii i Romanii. Po śmierci Juliusza II (4 marca 1513) zebrało się konklawe, z którego zostali wykluczeni zbuntowani kardynałowie, uczestniczący wcześniej w niekanonicznym soborze pizańskim. Po siedmiu dniach został wybrany papieżem kard. Giovanni di Lorenzo de' Medici. Jak jego poprzednik był przeciwnikiem Francji. W 1513 roku przystąpił do Ligi z Malines (związek europejskich i katolickich państw organizowany przez papieży przeciwko niektórym państwom). Po porażce wojsk Ligi papież Leon X spotkał się z królem Francji i podpisano porozumienie na mocy którego Stolica Apostolska straciła Parmę i Piacenzę, ale zachowała Mediolan. Na mocy podpisanego konkordatu rozwiązana została Sankcja pragmatyczna. Ale Franciszek I uzyskał prawo do obsadzania stanowisk kościelnych we Francji. Następnie prowadził także drugą wojnę, która jednak przyniosła porażkę. Prowadził także wojnę z Turcją. Papież kontynuował również Sobór Laterański V, na którym potępiono sobór pizański i zatwierdzono porozumienie z Francją. Podjął również próbę walki z nadużyciami w Kościele, ale zabrakło mu w tym dziele determinacji. Na soborze przyjęto dogmat o nieśmiertelnej, indywidualnej duszy ludzkiej. Pontyfikat Leona X przypadł na czas reformacji, która doprowadziła do schizmy. 15 czerwca 1520 ogłosił bullę Exsurge Domine potępiającą Marcina Lutra; gdy ten publicznie spalił bullę, papież ekskomunikował go. Papież bardzo mocno wspierał sztukę, między innymi odnowę Bazyliki Świętego Piotra. Zarzuca się mu nepotyzm, utrzymywanie luksusowego dworu, marnotrawstwo dóbr kościelnych.
Zmarł 1 grudnia 1521 w Rzymie. Jego zwłoki złożono w grobowcu w kościele S. Maria sopra Minerva.
Bibliografia
K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1996, s. 298-302; R. Fischer-Wollpert, Leksykon papieży, Kraków 2000, s. 90-91.
