Komisja Księży przy ZBoWiD
Proces tworzenia się grup „postępowych księży” rozpoczął się 1 września 1949 wraz z powstaniem ZBoWiD. Tego dnia 45 duchownych uczestniczyło w zjeździe organizacji kombatanckich w gmachu Politechniki Warszawskiej i złożyło wizytę prezydentowi Bierutowi. Odtąd księża kombatanci II wojny światowej, np. ks. płk Antoni Lemparty, ks. płk Wacław Pyszkowski, ks. płk Michał Zawadzki działali rozproszeni w lokalnych Kołach i Okręgach ZBoWiD. W grudniu 1949 roku utworzyli oni w Warszawie liczącą kilkanaście osób Komisję Księży. Inna komórka skupiająca 16 księży rozpoczęła działalność 29 grudnia 1949 pod patronatem WUBP we Wrocławiu jako Sekcja Księży przy Okręgowym Zarządzie ZBoWiD.
Głównym celem działalności „księży-patriotów” była likwidacja organizacji kościelnej „Caritas”. 28 grudnia 1950 grupa 32 księży powołała do życia Główną Komisję Księży przy ZBoWiD, na czele której stał ks. kan. Edmund Konarski. Lojalni względem władzy księża czerpali ze strony państwa liczne korzyści materialne. Filarem ruchu „księży-patriotów” w diecezji katowickiej był ks. Józef Bak.
Od 15 lutego 1950 zrzeszeni księża redagowali w nakładzie 8 tys. egzemplarzy dwutygodnik „Głos Kapłana”, którego adresatami byli wszyscy polscy duchowni. Redakcja pisma, z obawy przed restrykcjami ze strony władz kościelnych, była utajniona. Na jej czele stał ks. płk Zawadzki Stanisław.
Bibliografia
J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009; J. Żaryn, Kościół a władza w Polsce (1945-1950), Warszawa 1997.