Komisja Charytatywna Konferencji Episkopatu Polski

Z e-ncyklopedia

Obecnie obowiązująca nazwa: „Komisja Charytatywna Konferencji Episkopatu Polski" została wprowadzona w 1996 roku. Wcześniej były używane następujące nazwy: Komisja Episkopatu Polski do spraw Charytatywnych (1945-1950), Komisja Episkopatu Polski do spraw Miłosierdzia (1950-1980), Komisja Charytatywna Episkopatu Polski (1980-1996).

Komisja Charytatywna KEP została powołana 26-27 czerwca 1945. Jej zadaniem jest animacja i koordynacja wszelkiej działalności charytatywnej Kościoła w Polsce. Komisja nie prowadzi działalności charytatywnej, lecz jako organ studyjny i doradczy, włącza się w propagowanie idei miłosierdzia, pomocy bezinteresownej bliźniemu, chrześcijańskiej motywacji pracy charytatywnej poprzez popieranie badań naukowych, organizowanie kongresów i sympozjów, publikacje książkowe, czasopisma i materiały formacyjne. Komisja Charytatywna KEP nie dubluje pracy Caritas Polskiej, lecz inspiruje i popiera działania charytatywne diecezji, zakonów, organizacji, stowarzyszeń, fundacji i innych instytucji Kościoła w Polsce.

Do zadań Komisji Charytatywnej KEP należy promowanie współpracy instytucji charytatywnych Kościoła w kontaktach z administracją rządową i samorządową w sprawach dotyczących wsparcia finansowego lub organizacyjnego inicjatyw charytatywno-socjalnych. Komisja Charytatywna KEP dąży do dialogu i współpracy również ze świeckimi instytucjami humanitarnymi.

Komisja Charytatywna KEP zbiera się dwa razy w roku na sesjach jednodniowych w celu przedyskutowania aktualnych problemów z zakresu działalności charytatywnej Kościoła w Polsce. Najszerszy zasięg oddziaływania formacyjnego w Polsce ma organizowany przez Komisję Charytatywną KEP od 1945 roku Tydzień Miłosierdzia. Przygotowuje ona projekt obchodów i materiały formacyjne dla parafii. Na sesji jesiennej Komisja Charytatywna KEP dokonuje podsumowania przebiegu Tygodnia Miłosierdzia, a na podstawie opinii zebranych w terenie ocenia stopień przydatności przekazanych parafiom materiałów formacyjnych.

Komisja Charytatywna KEP inspiruje uczelnie katolickie i świeckie do studiów nad przyczynami i przejawami biedy oraz sposobami jej przezwyciężenia. Zachęca ośrodki naukowe do organizowania sympozjów i kongresów poświęconych problemom społecznym i sposobom ich rozwiązywania. Komisja Charytatywna KEP popiera i promuje rodzime publikacje oraz tłumaczenia publikacji zagranicznych z zakresu posługi charytatywnej. Komisja Charytatywna KEP jest organem opiniodawczym i doradczym w zakresie posługi charytatywnej dla Konferencji Episkopatu Polski.

Fakt likwidacji w 1950 roku Krajowej Centrali Caritas zmusił Kościół w Polsce do poszukiwania alternatywnych form realizacji funkcji charytatywnej. Na płaszczyźnie ogólnokrajowej Komisja Episkopatu Polski do spraw Duszpasterstwa Miłosierdzia przejęła po Krajowej Centrali Caritas wszelkie możliwe zadania, tak w zakresie koordynacji, jak i inspiracji pracy charytatywnej. Ówczesny przewodniczący tej komisji kard. A.S. Sapieha podkreślał, że w zaistniałej sytuacji Kościół musi włączyć akcję miłosierdzia w zakres duszpasterstwa zwyczajnego i oprzeć na naturalnej dla Kościoła strukturze diecezji i parafii. Z inicjatywy kard. A.S. Sapiehy powstał w Krakowie Krajowy Sekretariat do Spraw Miłosierdzia, który spełniał rolę organu wykonawczego Komisji Episkopatu Polski do Spraw Miłosierdzia.

W styczniu 1981 roku kard. S. Wyszyński Komisję do Spraw Miłosierdzia przemianował na Komisję Charytatywną Episkopatu Polski (odtąd skrót — KCEP). Działalność KCEP w dekadzie lat osiemdziesiątych, uwarunkowana specyfiką naszego kraju, była ewenementem na skalę światową. W działalności tej można wyróżnić kilka zakresów. Jednym z nich były kontakty z rządem PRL, których podstawowym celem było wymuszenie zmiany polityki państwa wobec działalności charytatywnej Kościoła. Już w grudniu 1980 roku KCEP otrzymała na piśmie zwolnienie od cła dla transportów z pomocą z zagranicy. W marcu 1986 roku KCEP otrzymała pisemną zgodę na prowadzenie rachunku bankowego. Począwszy od 1980 roku KCEP czyniła starania o przywrócenie kościelnej Caritas, z osobowością prawną dla każdej diecezji oraz dla jej Centrali.

KCEP propagowała pracę charytatywną w parafii, czego uwieńczeniem było ogłoszenie przez Konferencję Episkopatu Polski dnia 30 listopada 1986 roku „Instrukcji o pracy charytatywnej w parafiach". Inicjatorem i autorem projektu tej instrukcji był bp Czesław Domin. KCEP przejęła po zdelegalizowanej Caritas w 1950 roku funkcję jedynego reprezentanta działalności charytatywnej Kościoła w Polsce na forum Caritas Internationalis i w Papieskiej Radzie „Cor Unum".

Wyrazem sprawności organizacyjnej KCEP w latach osiemdziesiątych było przyjmowanie i rozdzielanie darów zagranicznych, takich jak: żywność, odzież, leki i sprzęt medyczny, narzędzia i maszyny rolnicze. Sprawne rozdzielanie tych darów było możliwe dzięki rozwiniętej sieci Diecezjalnych Wydziałów Charytatywnych i parafialnych zespołów charytatywnych. W oparciu o wydziały diecezjalne były też organizowane w czasie stanu wojennego komitety pomocy internowanym i represjonowanym, nazywane czasami Biskupimi Komitetami Pomocy.

Caritas Polska została reaktywowana w 1990 roku, a KCEP jej powierzyła sprawy organizacyjne, skupiając swoją uwagę głównie na formacji charytatywnej wszystkich grup wiernych w Polsce,

Patrz

Przewodniczący Komisji Charytatywnej KEP

  • kard. Adam Stefan Sapieha (1945-1951)
  • abp Eugeniusz Baziak (1951-1962)
  • bp K. Pękala (1962-1968)
  • bp J. Groblicki (1962-1980)
  • bp Czesław Domin (1980-1996)
  • bp J. Jezierski (1996-2006)
  • bp G. Balcerek (2006-2011)
  • bp J. Zając (2011-2014)
  • bp W. Szlachetka (2015-nadal)

Bibliografia

W. Przygoda, Posługa charytatywna Kościoła w Polsce, Lublin 2004; W. Przygoda, Funkcja charytatywna Kościoła po Soborze Watykańskim II, Lublin 1998; S. Wilk, Episkopat Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1992; D. Zamiatała, Caritas. Działalność i likwidacja organizacji (1945-1950), Lublin 2000.