Katolicy w Prusach
Sytuacja Kościoła katolickiego pod panowaniem pruskim
Do 1742 roku w Królestwie Prus mieszkało mało katolików zorganizowanych w nieliczne parafie. Po zdobyciu Śląska zmieniły się proporcje wyznaniowe; odtąd prawie połowę stanowili katolicy, skupieni nawet w przewadze w regionie górnośląskim. Przejmując Śląsk, król pruski Fryderyk II spotkał się z dobrze zorganizowanym Kościołem, licznymi fundacjami, licznymi przywilejami kościelnymi w obszarze prawa stanowionego i zwyczajów.
Po 1742 roku sytuacja zmieniła się radykalnie. Wprawdzie w traktacie pokojowym tzw. berlińskim z 28 lipca 1742 król pruski Fryderyk I zagwarantował Kościołowi katolickiemu na zdobytych terenach Śląska status quo, czyli dał gwarancje nie wprowadzania zmian, między innymi, w prawie własności kościołów, to jednak zdecydowanie popierał protestantyzm na wszystkich obszarach życia społecznego. Owe status quo zrozumiał jako zapewnienie przeciętnemu katolikowi prawa do swobodnego kultu, natomiast inaczej je zrozumiał, jeśli chodzi o Kościół widziany od strony instytucjonalnej. By utrzymać w państwie pokój między wyznaniami, król pruski uważał, że ma obowiązek nadzorować wszystkie sprawy kościelne. Ten pogląd czerpał ze wzorów relacji, jakie dotychczas panowały między Kościołem protestanckim a władzą świecką w Prusach. Cokolwiek by mówiło się o jego tzw. tolerancji wyznaniowej, król pruski był władcą protestanckim i podejmował nie tylko starania, aby zaspokoić aspiracje protestanckiego Kościoła, ale swoimi decyzjami wyraźnie dyskryminował Kościół katolicki.
Bibliografia
Cd:
czytaj: Philipp Gotthard von Schaffgotsch |Powrót do spisu treści