Kapliczki i krzyże przydrożne w Dusznikach-Zdroju

• Kapliczka Chrystusa Frasobliwego przy ul. Górskiej

Kapliczka szafkowa, z dwiema oszklonymi wnękami, w nich rzeźby z drewna Chrystusa Frasobliwego. Dach spadzisty pokryty czerwoną dachówką, zwieńczony metalowym krzyżem, tynk biały. Fundatorzy: Stefania Jan Szaga. Duszniki-Zdrój, czerwiec 2003.

• Figura Matki Bożej przy schronisku Pod Muflonem

Zbudowana jest z kamieni. Figura Matki Bożej w biało - niebieskiej szacie umieszczona jest we wnęce. Całość wieńczy metalowy krzyż. 5 lipca 1955 w schronisku Pod Muflonem nocował ks. Karol Wojtyła. Podczas wędrówki po Ziemi Kłodzkiej towarzyszyło mu ośmiu przyjaciół.

• Krzyż przydrożny w okolicy turystycznego niebieskiego szlaku ze schroniska Pod Muflonem do Dusznik-Zdroju

Zbudowany z piaskowca, masywny, w podstawie krzyża napis wykuty w języku niemieckim, niezbyt czytelny: Lieber Wanderer halt doch ein Schau, Jesu schwere Bein Ihn Liebe und Preise Steht auf deiner Lebensreise.

• Figura św. Jana Nepomucena przy ul. Wojska Polskiego

Napis na podstawie: Św. Jan Nepomucen / 1348-1393 / Kapłan i Męczennik / Tobie Panie zaufałem / (Te Deum).

• Figura wotywna Matki Bożej z Dzieciątkiem i świętych morowych na dusznickim Rynku

Została postawiona w 1725 roku na Rynku jako wotum za uratowanie od zarazy. Pomnik Immaculaty z Dusznik stoi na trapezowym, solidnym postumencie. U stóp Maryi stoją figury świętych Sebastiana i Floriana. Prawdopodobnie wykonał go znany śląski warsztat rzeźbiarza Georga Leonharda Webera ze Świdnicy. Pomnik jest z piaskowcu. Nie był on polichromowany, ale fałdy szaty Maryi, kanty, skrzydła anioła i pęta krępujące św. Sebastiana były złocone. Z lancy zakończonej krzyżem, której ostrzem Dzieciątko Jezus dźgało symbolicznie głowę wijącego się u stóp Maryi węża, zostały reszki. Ciało św. Sebastiana przebijały metalowe strzały, a św. Florian dzierżył chorągiew. Napis na trapezowym postumencie głosi (wg tłumaczenia): Najwyższego Syna Wyniosłą Matką Tyś / Klucz pomocy dla nas w Twych dłoniach / Z matczynym mlekiem Twej łaski / Rzęsistym strumieniem oblewającym nasz byt / Na obcych drogach cierpienia / Proś Boga w strachu, trudzie i potrzebie / Maryjo zmień nasz los / Abyśmy wszyscy pod Twą ochroną / Życia dokonali swego. Anioł, który przycupnął na falistej linii trapezowego pomnika trzyma kartusz z napisem (wg tłumaczenia): Wysłuchaj / Twych dzieci / prosimy o Maryjo / przez Twoje miłosierdzie / o co proszą.

• Płaskorzeźba z wizerunkiem św. Piotra, patrona Dusznik-Zdroju na portalu ratusza, Rynek 6

W renesansowym portalu jest data 1584; portal uratowano z poprzedniego, spalonego ratusza.

• Figura Matki Boskiej Wambierzyckiej w niszy kamienicy nr 5 w Rynku.

Napis pod figurą: Matka Boska Wambierzycka / Królowa Rodzin / Patronka Ziemi Kłodzkiej . W niszy tej wcześniej stała drewniana Pieta, wyrzeźbiona w 1839 roku przez Joh. Marcusa (tak wynika z sygnatury). Jest to kompozycja nawiązująca do prac tzw. Mistrza z Lesicy. Obecnie jest w zbiorach Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku; w 1973 roku przekazało ją do niego celem zabezpieczenia Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Dusznikach-Zdroju.

• Figura wotywna Matki Boskiej z Dzieciątkiem, wieńcząca kolumnę przy ul. Wiejskiej

Została ufundowana w 1709 roku przez J. Klappera. Mija się ją idąc w kierunku Wzgórza Rozalii.

• Pustelnik na Kaplicznym Wzgórzu (Rozalii), na wysokości 555 m n.p.m.

Powstał jako kaplica wotywna pw. Świętej Trójcy po zarazie w 1679 roku. Konsekracja kaplicy przez dziekana Eliasa Schreibera nastąpiła 25 czerwca 1704 i w tym samym roku biskup zezwolił na postawienie obok kaplicy drewnianej pustelni. Po II wojnie światowej kaplica straciła cechy sakralne, zniknęła pustelnia (jej resztki stały jeszcze w 1953 roku) i rozebrano wieżę. Kaplicę wyremontowano w 1970 roku i odtąd było w niej Muzeum Festiwali Chopinowskich, ale już nie istnieje. Do kaplicy prowadzi 136 schodów.

• Figura św. Rozalii w symbolicznej grocie obok Pustelnika

Poniżej figury napis w języku niemieckim: O Rozalia, schone rosenroth II bitt fur uns Gott in Pest und aller not (O Rozalio, piękna pąsowa różo, wstaw się za nas u Boga w zarazie i w każdej potrzebie). Figura znalazła się na wzgórzu w 1685 roku, a więc wcześniej niż kaplica. Grotę, w której leży, wykonano na przełomie XIX i XX wieku, co świadczy, że władze miejskie dbały o to miejsce.

• Kaplica mszalna pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Podgórzu

Zbudowana w 1707 roku, restaurowana w 1970 roku. Wewnątrz zachował się drewniany ołtarz barokowy z XVIII wieku z obrazem olejnym. Obok istniała niegdyś pustelnia. Kaplica należy do franciszkańskiej parafii w Dusznikach-Zdroju.

• Krzyż przydrożny przy ul. Podgórze, w drodze do kaplicy pw. Podwyższenia Krzyża Świętego

Krzyż drewniany, figura Chrystusa wycięta z blachy, pomalowana na biało. Krzyż otoczony drewnianym niskim płotkiem, zdobią go kwiaty i znicze, bardzo zadbany. Z relacji starszej mieszkanki Podgórza krzyż pochodzi z ok. 1918 roku. Postać Chrystusa pierwotnie była na budynku po przeciwnej stronie ulicy. Gdy budynek zburzono, mieszkańcy wykonali krzyż drewniany i przymocowali figurę Chrystusa. Przy krzyżu odbywają się modlitwy mieszkańców okolicznych posesji.

• Krzyż przydrożny na górskim szlaku za kaplicą pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Podgórzu

Opiekują się nim oo. franciszkanie z Dusznik Zdroju. W 2017 roku spoili go, gdyż pękł. Krzyż masywny, z piaskowca, stoi na wysokiej podstawie, otoczony żelaznym płotkiem. Przednia inskrypcja nie jest czytelna, tylna inskrypcja w języku niemieckim: Errichtet von Wenzeslaus Krause und dersten (?) Ehegattin Johanna geb. Schindler aus Grenzendorf, im. Jahre 1863. Gefrt: H. Rasch, a. Conradswalde b. Landeck (Fundatorzy: Wacław Krause i jego małżonka Joanna z domu Schindler z Granicznej, w roku 1863. Wyrzeźbił H. Rasch, z Kondratowa koło Lądka Zdroju).

• Tablica upamiętniająca Edytę Stein (późniejszą Świętą), przed klasztorem ss. Elżbietanek, ul. Mickiewicza 13

Napis: Tutaj ujrzałam po raz pierwszy prawdziwe góry (Pisma Edyty Stein t. I) Bóg jest prawdą. Kto szuka prawdy szuka Boga, choćby o tym nie wiedział (Pisma Edyty Stein t. II). Edyta Stein / Św. Teresa Benedykta od Krzyża / ur. 12.10.1891 zm. 9.8.1942 / W setną rocznicę pobytu 1912-2012 / Duszniki Zdrój Bad Reinerz.

Bibliografia

Opracowanie, MC; rozmowa z proboszczem parafii św. Franciszka z Asyżu i św. Leonarda w Dusznikach-Zdroju o. Jarosławem Markiem Zatoką; Anna Kurek-Perzyńska, Marek Perzyński, Duszniki Zdrój jakich nie znacie, Wrocławski Dom Wydawniczy, Wrocław 2015. Foto: MC.