Kamiński Paweł

Z e-ncyklopedia

Kamiński Paweł (1834-1907), duchowny starokatolicki, twórca gminy starokatolickiej w Katowicach

Pierwszy kościół w Katowicach
Fryderyk Grundmann
Richard Holtze, popiersie, Katowice ul. Mickiewicza

Urodził się 16 sierpnia 1834 w Częstochowie jako nieślubne dziecko Bernarda Steinnmanna - Kamińskiego katolika i Róży Wartenberger - Żydówki z Górnego Śląska, która następnie wyszła za mąż za Barucha Schaffera - karczmarza w Józefowcu k. Katowic. W 1851 roku został ochrzczony przez proboszcza piekarskiego ks. Alojzego Ficka w Piekarach Śląskich.

Ks. Jan Alojzy Ficek roztoczył nad nim opiekę. Widział w nim drzemiące wielkie możliwości, ale i święty neoficki zapał, który czasem może więcej przynieść szkody niż pożytku.

Prawdopodobnie, młody Paweł Kamiński był w kontakcie z ks. Tomaszem Brzeską - zmartwychwstańcem, który zachęcił go do realizacji powołania kapłańskiego w nowo powstałym zgromadzeniu. Niewykluczone również, że Paweł Kamiński chciał pójść śladami kilku innych młodzieńców z Piekar i okolic, którzy wstąpili do zmartwychwstańców. W 1852 roku został przyjęty przez ks. Hieronima Kajsiewicza do nowicjatu zmartwychwstańców w Rzymie. Tam otrzymał średnie wykształcenie. W 1858 roku z nieznanych bliżej powodów został wydalony ze zgromadzenia. W tym samym roku dotarł do Paryża, gdzie znalazł schronienie w Zgromadzeniu Księży Misjonarzy (lazaryści). Po rocznym studium teologii otrzymał święcenia diakonatu, a na początku 1860 roku - święcenia kapłańskie. W 1861 roku był kaznodzieją i jednocześnie nauczycielem filozofii i matematyki w seminarium przy kościele św. Krzyża w Warszawie. Kolejne lata Paweł Kamiński poświęcił na poszukiwanie własnej drogi życiowej w kapłaństwie. W połowie 1870 roku, po tajnym spotkaniu z F.W.Grundmannem - zarządca dóbr magnackiej rodziny Thiele-Winckler w Katowicach liberałem i ewangelikiem i Richard Holtze (1824-1891), spokrewnionym z Grundmannem przez małżeństwo z jego córką, jednym z najbardziej wpływowych działaczy katowickiego samorządu miejskiego, założycielem i długoletnim mistrzem loży masońskiej w Katowicach, dołączył do przeciwników dogmatu o nieomylności papieża. Na tej naradzie Kamiński przedstawił plan przeciwstawienia się ultramontańskim wpływom na Śląsku. Celowi temu miało służyć wydawanie czasopisma. W połowie 1871 roku ukazał się pierwszy numer "Prawdy". Tygodnik Kultury Historycznej dla Oświaty Ludu. 16 kwietnia 1871 Paweł Kamiński został obłożony suspensą przez biskupa Heinricha Förstera, a w wyniku braku reakcji ze strony Kamińskiego - 27 maja tr. - ekskomunikowany. Po nałożonej suspensie ks. Paweł Kamiński wystąpił publicznie przeciw dogmatowi. We wrześniu 1871 roku w Monachium odgrażał się, iż w parę miesięcy oderwie cały Górny Śląsk od Rzymu.

W marcu 1871 roku za pośrednictwem podstawionej osoby zakupił za 500 talarów przeznaczony do rozbiórki drewniany kościół mariacki w Katowicach na skraju dzisiejszego Placu Wolności, który przez jakiś czas pełnił rolę tymczasowego kościoła parafialnego dla Katowic i Brynowa (odłączonych 11 listopada 1860 od parafii w Bogucicach). W 1874 roku kościół ten przeniesiono na miejsce, gdzie dziś znajduje się kościół pw. Przemienienia Pańskiego (przy ul. Sokolskiej). Gdy w petycji do Bismarcka z 14 lipca 1871 wyraźnie zdeklarował się jako zwolennik starokatolików, zezwolono mu na odprawianie nabożeństw w zakupionym kościele. Pierwsze nabożeństwo odprawił 23 lipca przy dużym udziale sympatyków oraz ciekawskich. Z pomocą władz państwowych Paweł Kamiński zorganizował gminę wyznaniową. 3 listopada 1874 uzyskał jej prawne potwierdzenie. Wielokrotnie, jak twierdził ks. Kamiński, odwiedzał go pierwszy biskup starokatolicki Reinkens. We wrześniu 1874 roku władze Kościoła starokatolickiego przeniosły Kamińskiego na stanowisko proboszcza w Koblencji, następnie w Stühlingen w Badenii-Wirtenbergii, a w końcu w Tiengen w Górnej Nadrenii. W 1879 roku Kamiński ożenił się z niemiecką aktorką z którą miał pięcioro dzieci. Wychował je w duchu niemieckim. Zmarł 6 listopada 1907.

Bibliografia

Z. Surman, Ksiądz Paweł Kamiński. Powstanie i upadek ruchu starokatolickiego na Górnym Śląsku, Wrocław 1971, s. 5-34. Acta Universitatis Wratislaviensis, Historia 20; M. Pater, Kamiński (Kamienski) Paweł (hasło), [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice 1996, s. 161-164; J. Wycisło, Ks. Paweł Steinmann-Kamiński-górnośląski Lawrance, "Z tej ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 1997", Katowice 1996, s. 203-212.


Cd.

Book.png

czytaj: Kulturkampf | Powrót do spisu treści