Holtze Richard

Z e-ncyklopedia

Holtze Richard (1824-1891), lekarz

Richard Holtze, tablica, Katowice ul. Mickiewicza

Urodził się 9 lutego 1824 w Bełku ze związku Friericha Richardsa z Apolonią von Schillerwein. Jego rodzicami chrzestnymi byli Helena i John Baildonowie, właściciele dóbr bełkowskich. Apolonia von Schillerwein została następnie drugą żoną Johanna Friedricha Holzera - zarządcy dominium w Bełku - który adoptował jej syna. Państwo Holzer - od 1836 roku Holze - początkowo mieszkali w Bełku, gdzie w 1830 roku Richard rozpoczął naukę w miejscowej szkole powszechnej. Po przejściu Johanna na emeryturę cała rodzina kolejno przenosiła się do Połomi, Smolnej i Pilchowic. Richard podjął naukę w gimnazjum w Raciborzu, kontynuował ją zaś w Gliwicach. Następnie studiował medycynę na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1851 roku jako pierwszy lekarz osiedlił się Katowicach. W 1854 roku ożenił się z 18-letnią Bertą Grundmann, córką przemysłowca Friedricha Wilhelma Grundmanna. Doczekał się z nią 11 dzieci. Wraz ze swym teściem zaangażował się w działalność gminy ewangelickiej, czego efektem było utworzenie parafii i budowa kościoła pw. Zmartwychwstania Pańskiego oraz szkoły wyznaniowej. Prowadził również działalność dobroczynną, stąd też nazywano go lekarzem ubogich. Wraz z teściem przyczynił się do tego, że w 1865 roku Katowice uzyskały prawa miejskie.

14 maja 1866 Richard Holze został pierwszym przewodniczącym katowickiej Rady Miejskiej i funkcję tę sprawował przez 25 lat. W tym czasie rozbudowie uległa infrastruktura miejska, rozwinęło się szkolnictwo i opieka medyczna. Holtze wspierał też organizacyjnie i finansowo budowę Kościoła Mariackiego w Katowicach. Utrzymywał kontakty z ks. Pawłem Kamińskiem i poparł aktywnie powstanie parafii starokatolickiej w Katowicach. Ponadto uczestniczył w tworzeniu miejscowych oddziałów Towarzystwa Gimnastycznego i Towarzystwa Pożyczkowego. W 1869 roku Holtze został założycielem katowickiej Loży Wolnomularskiej. Do masonerii został prawdopodobnie wprowadzony w Tarnowskich Górach w 1866 roku przez swego teścia. Pozostaje autorem pierwszej monografii Katowic oraz licznych artykułów w miejscowej prasie. Zajmował się także działalnością polityczną. W latach 1877-1883 z ramienia Partii Narodowo-Liberalnej zasiadał w ławach pruskiego parlamentu. Stąd też został odznaczony Orderem Korony III i IV klasy oraz Krzyżem Genewskim. Zmarł nagle 27 stycznia 1891 i spoczął na nieistniejącym już cmentarzu ewangelickim w Katowicach. Jego popiersie autorstwa Bogumiła Burzyńskiego zostało wmurowane w ścianę łaźni przy ul. Mickiewicza w Katowicach.

Bibliografia

G. Hoffmann, Historia miasta Katowice, Katowice 2003, (przedruk); Zur Feier des 25-jährigen Bestehens der Johannis-Loge zum Licht im Osten in Kattowitz am 28.Oktober 1894. 1869-1894. Handschrift für Brüder von Robert Nitschke, Kattowitz 1894; J. Myszor, Duchowieństwo katolickie na Śląsku 1742-1914. Z dziejów duszpasterstwa diecezji wrocławskiej, Katowice 2011, s. 198; R. W. Borowy, John Baildon i Richard Holtze oraz ich związki z miejscowością Bełk, [w:] Śląsk bogaty różnorodnością kultur, narodów i wyznań. Historia lokalna na przykładzie wybranych powiatów, miast i gmin, Czerwionka-Leszczyny 2004, s. 40-46; A. Gudzik, Umiał słowa zamieniać w czyny, "Tygodnik Rybnicki" 2008, nr 22, s. 29; K. Kluczniok, Z Bełku rodem Richard Holtze (1824-1891), "Kurier" 2003, nr 148, s. 6.