Hadrian I

Hadrian I (722-795), papież

Urodził się w Rzymie w 722 roku. Urząd papieski objął 1 lutego 772 i był przewodnikiem duchowym aż do śmierci 25 grudnia 795.

Osoba Hadriana dobrze prezentuje w VIII wieku sposób, w jaki Kościół katolicki jako państwo z papieżem na czele może funkcjonować na arenie politycznej. Zawdzięczamy mu kontynuację polityki poprzedników, która skupiała się nad rozwijaniem administracji Kościoła w zachodniej i centralnej Europie.

Najważniejszym wydarzeniem w tym okresie był między innymi najazd Longobardów na włości państwa papieskiego, który zakończył się większą klęską dla obrońców. Hadrian jednakże wiedział, że aby prowadzić dalsze zmagania wojenne, potrzebuje sojusznika, a ten znajdował się na terenach Francji i był to Karol Wielki. Sami Frankowie byli już od dłuższego czasu związani z papieżem i gdy przywódca wspomnianego imperium dostał prośbę od Hadriana I, przybył z pomocą. Longobardowie zostali rozbici, a bogactwa zwrócone i nastał podział ziemi północnej Italii w ramach podziękowania za pomoc. Na tym nie poprzestali, ponieważ ten nieformalny sojusz między państwami zaowocował w kolejnych konfliktach na terenach Niemiec, gdzie pomagali nawzajem między innymi podczas konfliktu z księciem bawarskim, który to złożył hołd przyszłemu cesarzowi.

Hadrian uniezależnił system datowania pontyfikatów od cesarstwa bizantyjskiego jaki obowiązuje do dzisiaj, czyli według lat sprawowania rządów przez papieża, a nie przez pryzmat życia wspomnianego cesarza. Wprowadził własną walutę ze swoją podobizną, przyczynił się do rozrostu granic rodzinnego miasta, odbudował mury Rzymu oraz rozwinął działalność charytatywną Kościoła.

Z samych działań papieża w sferze religijnej wymienić należy sobór w Nicei. To już drugi w tej miejscowości i między innymi jest uznawany przez Kościół prawosławny jako ostatni. Skupił się na problematyce ikon w sferze Kościoła, a dokładnie z niesłuszną walką z tym zjawiskiem. Biskupi jednogłośnie potępili ikonoklazm, który szerzył się na wschodzie i ustanowili tę praktykę jako prawowierną. Podczas tego zebrania nie oddalono spraw politycznych. Hadrian zagroził obecnej wówczas cesarzowej regentce Irenie ekskomuniką, jeśli nie zwróci ona terenów położonych nad Morzem Adriatyckim. Sprawa jednak została przemilczana i nie wynikło z tego nic więcej.

Podsumowując pontyfikat Hadriana, można stwierdzić, że utrzymał równy poziom oraz dał przykład przyszłym papieżom jak można działać w polityce, aby ta zaowocowała w szerzeniu wiary. Nie zapominał też o Rzymie i pozostawił go w lepszym stanie niż przed objęciem papiestwa. Dzięki jego wpływom Imperium Franków rozszerzyło granicę na wschód dając Kościołowi wielu nowych wyznawców. Dbając o szczegóły rozbudował ogólny obraz majestatu papieskiego. Nie zapomniał o świętych i Matce Boskiej, broniąc kultu ikon przed rozszerzającą się herezją w cesarstwie bizantyjskim. Pokazał, że Kościół może wywrzeć ogromne wpływy na rozwój kontynentu w takim stopniu, że gdy zmarł, Karol Wielki kazał odprawić w jego intencji msze św. na terenie całej Francji. Mimo drobnych waśni spowodowanych dylematem „kto ma większą władzę”, sam władca stwierdził, że wraz ze śmiercią papieża Hadriana I stracił także brata.

Bibliografia

R.P. McBrien, Leksykon papieży - pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Wyd. Świat Książki, Warszawa 2003; J.N.D. Kelly, Encyklopedia papieży, przeł. i uzup. T. Szafrański, Wyd. PIW, Warszawa 2006.