Grzegorz VIII

Z e-ncyklopedia

Grzegorz VIII (1105/1110-1187), papież

Alberto de Molla urodził się między rokiem 1105 a 1110 w Benewencie jako syn Sartoriusa de Molla. We Francji rozpoczął studia prawa kanonicznego, które zakończył w Bolonii uzyskując tytuł magistra. Po kilku latach nauczania został profesorem tamtejszego uniwersytetu. Na początku edukacji, będąc jeszcze we Francji, wstąpił do wspólnoty Norbertanów z Laon, których reguła była oparta na nauczaniu św. Augustyna z Hippony. W swojej działalności naukowej napisał kilka komentarzy prawnych do Decretum Gracjana, jednego z najpopularniejszych dzieł prawa kanonicznego w ówczesnym czasie. Papież Adrian IV zauważył niecodzienny talent Alberta de Molla w operowaniu prawem kanonicznym i w 1156 roku mianował go kardynałem diakonem kościoła Sant'Adriano al Foro na Forum Romanum, a w 1158 roku kardynałem prezbiterem bazyliki San Lorenzo in Lucina. W 1157 roku pełnił obowiązki wicekanclerza Kościoła Rzymskiego w zastępstwie za kardynała Rolanda ze Sieny. W 1159 roku w czasie podwójnej elekcji papieskiej poparł kardynała Rolanda Bandinelli, który został niebawem papieżem Aleksandrem III. Za jego pontyfikatu Alberto de Molla został legatem papieskim m.in. na Węgrzech (1162-1163), w Dalmacji (1165-1166) i północnej Italii (lata 1177, 1179, 1180) oraz nawiązywał kontakty z cesarzem Fryderykiem I Barbarossą (1163) i królem Anglii Henrykiem II (1171-1173). W 1178 roku został mianowany kanclerzem Świętego Kościoła Rzymskiego, a w 1180 roku wybrany na protoprezbitera Kolegium Kardynałów. W tym też okresie w Benewencie założył kongregację kanoników regularnych św. Augustyna. W czasie pontyfikatu Urbana III (1185-1187) dążył do pojednania z cesarzem Fryderykiem oraz był przeciwny anty cesarskiej polityce jaką prowadził ówczesny papież. Po śmierci Urbana III w Ferrarze kardynałowie wybrali liczącego 77 lat Alberto de Mollę na papieża Grzegorza VIII, który dążył do rozwiązania ówczesnych napięć z cesarzem. Zawarł pokój z Fryderykiem I Barbarossą oraz przyrzekł zatwierdzić wybór syna Henryka na cesarza. Papież Grzegorz VIII ustępował także w sprawie obsadzenia biskupstwa trewirskiego. 2 października 1187 na wieść o zdobyciu Jerozolimy przez sułtana Saladyna Grzegorz VIII wezwał do zorganizowania III wyprawy krzyżowej, a 27 października 1187 wystosował list okólny do biskupów niemieckich, aby nakłaniali cesarza i książąt do krucjaty. Jego legaci wzywali do krucjaty także na dworach królewskich we Francji, Danii i w Polsce. Spory z senatem rzymskim uniemożliwiły Grzegorzowi VIII przebywanie w Rzymie, dlatego rezydował on w Pizie. W tym mieście starał się o doprowadzenie do zgody między Pizańczykami a Genueńczykami i ich wspólny udział w organizowanej wyprawie krzyżowej. Zmarł 17 grudnia 1187 i został pochowany w katedrze w Pizie.

Bibliografia

J.N.D. Kelly, Encyklopedia papieży, Warszawa 1997, s. 254-255; R. Fisher-Wollpert, Leksykon papieży, Kraków 2000, s. 63; K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1996, s. 188-189; EK, t. 6, Lublin 1993, kol. 338.