Fundacja "Krzyżowa" dla Porozumienia Europejskiego
Krzyżowa to niewielka miejscowość leżąca na Dolnym Śląsku, pomiędzy Grodziszczem i Wieruszowem. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z XIV wieku. Począwszy od 1338 roku wśród właścicieli wsi źródła wymieniają takie rody, jak: Haugwitz, Weidlich, Reibnitz, Zedlitz. W XIX wieku majątek nabyła rodzina Dresky. Od jednej z jej przedstawicielek, Emmy von Dresky Krzyżową kupił Helmuth Carl Bernhard von Moltke. Jego bratanek w drugim pokoleniu, Helmuth James von Moltke był inicjatorem odbywających się tutaj w latach 1942-1943 - w tzw. Domu na Wzgórzu - spotkań Kręgu z Krzyżowej, przeciwników narodowego socjalizmu.
W latach 80. XX wieku dzięki współdziałaniu grupy Polaków, Niemców, Holendrów i Amerykanów - ze szczególną rolą Klubu Inteligencji Katolickiej z Wrocławia - powstał pomysł utworzenia międzynarodowego centrum spotkań. Przyjazny ku temu klimat zrodził się po mszy pojednania, która na dziedzińcu pałacowym miała miejsce 12 listopada 1989. Wzięli w niej udział premier Tadeusz Mazowiecki oraz kanclerz Helmuth Kohl. Jeszcze w tym samym roku powstała Fundacja Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego. Otrzymała ona kapitał w wysokości 29 mln marek, przekazanych przez Fundację Polsko-Niemiecką, a pochodzących ze spłaty kredytu, który Polska w latach 70. zaciągnęła w Niemczech.
Całkowita odbudowa zabudowań pałacowo-dworskich w Krzyżowej została zakończona w czerwcu 1998 roku. Wtedy też powstał tam Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży. Z kolei w ramach działalności Akademii Europejskiej od 2002 roku realizowany jest program partnerski Wrocław-Lwów. Szczególne znaczenie ma również Miejsce Pamięci, zlokalizowane w Domu na Wzgórzu, w którym pochyla się i dyskutuje się nad meandrami dziejów. W działalności fundacji bowiem szczególne miejsce zajmuje pojednanie polsko-niemieckie, realizowane m.in poprzez spotkania młodych ludzi z całej Europy, wspieranie procesów transformacji w rozszerzonej Unii Europejskiej, przypominanie o historii i teraźniejszości Dolnego Śląska, rozwijanie młodzieżowej twórczości artystycznej.
Bibliografia
J. Malecha, Krzyżowa/Kreisau. Przewodnik po historii i dniu dzisiejszym, Krzyżowa [b.r.w], s.2-11, M. Szurlej, J. Malecha, Krzyżowa/Kreisau. Msza pojednania, Krzyżowa [b.r.w], s. 24-42