Fabian

Św. Fabian (zm. 250), papież, męczennik

Był Rzymianinem. Urodził się na wzgórzu Celius jako potomek rodu Favia, ale nie jest znana ani dokładna ani przybliżona data jego narodzin. Od wczesnych lat życia rozwijał w sobie oraz cenił cnoty miłości i pobożności. Na następcę św. Piotra został wybrany 10 stycznia 236. Jego pontyfikat trwał 14 lat.

O jego wyborze pisał historyk Euzebiusz: Opowiadają, że Fabian po śmierci Antyrosa razem z innymi przybył ze wsi i zamieszkał w Rzymie; tutaj w cudowny zgoła sposób za sprawą bożej i niebiańskiej łaski, doszło do jego wyboru. Otóż, gdy się wszyscy bracia zgromadzili celem dokonania wyboru… wielu z nich nosiło się z myślą o licznych mężach znakomitych i sławnych, o Fabianie zaś, który tam był obecny, nikt zgoła nie pamiętał. Tedy, jak wieści niosą, z wyżyn spłynęła nagle gołębica i spoczęła na głowie jego, dając żywe wyobrażenie zstąpienia Ducha Świętego na Zbawiciela w postaci gołębicy. Na to lud cały, jak gdyby za natchnieniem jedynego Ducha Bożego, w najwyższym uniesieniu, jednomyślnie, wśród okrzyków, że ten jest godzien, wziął go i natychmiast posadził na stolec biskupi.

Do roku 249 czas jego pontyfikatu był wolny od prześladowań chrześcijan zaniechanych przez następców cesarza Maksymina Traka – Gorgiana III (225 – 244) i Filipa Araba (204 – 249). Fabian zasłynął z gorliwości o rozwój wiary chrześcijańskiej. Za jego zasługą w gminie rzymskiej znacznie powiększyło się grono jej wyznawców. Znakiem jego troski o Kościół było posyłanie do licznych krajów misjonarzy głoszących wiarę w Jezusa Chrystusa. Posłał księży, prawdopodobnie siedmiu, na ogromny obszar Galii, poza obszarem Lyonu, a tam nie znano chrześcijaństwa.

Papież Fabian widząc zwiększającą się liczbę chrześcijan, podzielił rejon Rzymu na 7 okręgów duszpasterskich (7 diakonii). Nad każdym z nich ustanowił diakona, wspieranego przez subdiakonów i sześciu pomocników. Mieli oni czuwać nad danym okręgiem i jego dziełami (kościołami, szpitalami, przytułkami). Urzędy, które sprawowali diakoni, posiadały swoją ciągłość, co też wyróżniało ich spomiędzy grona innych duchownych. Pełnili oni także funkcję ciała doradczego papieża, tworząc tzw. kolegium prezbiterów. Papież Fabian w 240 roku zatwierdził postanowienie synodu afrykańskiego w Lambaesis potępiające bp. Privatusa. Nie chciał przyczynić się do zdjęcia ekskomuniki z Orygenesa, nałożonej za czasów papieża Poncjana, mimo usilnych próśb listownie kierowanych do papieża. Za czasu pontyfikatu Fabiana podjęto również prace na wielu rzymskich cmentarzach. Jemu m.in. przypisuje się zakończenie budowy krypty biskupiej na cmentarzu Kaliksta.

Za zgodą cesarza sprowadził ciała męczenników z Sardynii – papieża Poncjana i antypapieża Hipolita oraz godnie ich pochował. Możliwe było to tylko za wyjątkową zgodą cesarza, co też świadczy o dobrych stosunkach, jakie Fabian utrzymywał z ówczesnym władcą. Zmarł 20 stycznia 250 śmiercią męczeńską za czasów panowania Decjusza (w 249 roku cesarz Decjusz ogłosił edykt prześladowczy i skazywał na śmierć wielu wyznawców Jezusa Chrystusa). Pochowany został w katakumbach Kaliksta. W 1854 roku odkryto jego płytę nagrobną, następnie jego ciało zostało przeniesione do bazyliki San Sebastiano. O jego chwalebnej śmierci pisał m.in. św. Hieronim w dziele O pisarzach Kościoła.

• Liturgiczne wspomnienie św. Fabiana jest obchodzone 20 stycznia.

Bibliografia

Sz. Włodarski, Historia papiestwa, T. 1, Warszawa 1964; Leksykon papieży, Wydawnictwo SALWATOR, Kraków 2008; K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1996; M. Banaszak, Historia Kościoła Katolickiego, t. I - starożytność; R. Fischer-Wollpert, Leksykon papieży; B. Kumor, Historia Kościoła, cz. I - Starożytność chrześcijańska; W.H. Carroll, Historia chrześcijaństwa, t. I - narodziny chrześcijaństwa.