Dworak Jan Stefan

Dworak Jan Stefan (1899-1986)

Urodził się 10 grudnia 1899 w Friedenshütte (Nowy Bytom). Z rodzinnego domu, w którym panowała polska tradycja i głębokie umiłowanie wiary, wyniósł on świadomość swojej polskości i zasady moralne, którym pozostał wierny przez całe życie. Był synem kowala, jednak od dzieciństwa wykazywał zainteresowania humanistyczne. Od najmłodszych lat związał się z ruchem katolickim.

W okresie powstań śląskich i plebiscytu, znalazł się w czołówce działaczy plebiscytowych, pełniąc funkcję jednego z sekretarzy Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Nowym Bytomiu. Gdy w 1922 Nowy Bytom znalazł się wraz z częścią Górnego Śląska w granicach niepodległej już Polski, został pracownikiem urzędu gminnego, pełniąc tu od 1930 roku funkcję dyrektora administracyjnego. Od 1923 roku prowadził badania regionalne, których efektem były kroniki towarzystw i przyczynki historyczne dotyczące Nowego Bytomia oraz sąsiednich miejscowości. Napisał m.in. wiele biografii znanych mieszkańców Śląska.

W czasie II wojny światowej musiał uciekać ze Śląska. Powróciwszy, został wiceburmistrzem Nowego Bytomia. Nasilający się stalinizm zmusił go jednak do wyjazdu na Śląsk Opolski. Gdy powrócił, do emerytury pracował na podrzędnej posadzie w szkole. W dalszym ciągu w miarę możliwości działał społecznie, a przede wszystkim poświęcił się pasji badawczej.

Był urzędnikiem, a wszystko co stworzył, powstało w czasie wolnym od pracy zawodowej. Wiele czasu pochłonęło penetrowanie archiwów i bibliotek. Choć doczekał wydania swojego monumentalnego dzieła o Karolu Goduli, czasy PRL-u, w których żył, nie pozwoliły na wydanie drukiem jego obszernego dorobku naukowego, który dotąd pozostaje w maszynopisie.

Swoją pracą naukowo-badawczą i popularyzatorską zaskarbił sobie szacunek zarówno lokalnej społeczności, jak i środowiska naukowego, w którym był znany i ceniony. Znalazło to odbicie w przyznanych mu nagrodach.

Zmarł 4 grudnia 1986 w rodzinnym mieście i tam też został pochowany.

Bibliografia

Opracowanie własne.