Dekanaty polskie: pszczyński i bytomski
Dekanaty polskie: pszczyński i bytomski
Obszar dwóch dekanatów: pszczyńskiego i bytomskiego wraz z okolicznościami ich wchłonięcia przez diecezję wrocławską z racji specyficznej roli, jaką odegrały w historii przyszłej diecezji katowickiej, należy bliżej omówić. Dekanat bytomski w 1756 roku liczył ok. 20 tys. wiernych. Stosunkowo dużo, jak na taką liczbę wiernych pracowało w dekanacie duchownych – 35, z czego wynika, że przeciętnie na jego duszpasterza przypadało blisko 600 wiernych. Statystyki państwowe z 1817 roku informują, że w powiecie bytomskim liczącym 189 miejscowości - miast, wsi, osad przemysłowych i kolonii, mieszkało 25 530 katolików, 1302 ewangelików i 917 żydów.
Dekanat bytomski
W 1792 roku w czasie wizytacji ks. Bartuzel odnotował w dekanacie bytomskim 20 kościołów parafialnych, 2 filialne, 1 szpital i 8 kaplic publicznych. W 1792 roku w całym dekanacie zawarto 281 małżeństw, ochrzczono 1126 dzieci, zmarło 726 osób, a liczba communicantes w całym dekanacie liczyła 18 150 . W dekanacie duszpasterstwem zajmowało się 30 księży, w tym 20 proboszczów 8 wikarych i dwóch innych (prebendarze). Wśród nich 26 pochodziło ze Śląska, trzech z terenu krakowskiego; 15 księży otrzymało święcenia kapłańskie z rąk sufragana krakowskiego, zwykle najczęściej wymieniany jest bp Franciszek Potkański (1710-1789), 4 we Wrocławiu, 4 w Ołomuńcu.
Dekanat pszczyński
Dekanat pszczyński w analogicznym czasie liczył 15 parafii, z czego w 10 parafiach wyłącznym patronem był książe pszczyński, w dwóch parafiach (Bojszowy, Suszec) książe pszczyński patronat dzielił z z innym patronem. Dekanat liczył 22 487 wiernych, 15 proboszczów, 5 wikarych. Do najliczniejszych liczyła parafia mikołowska ( 4215 katolików, pszczyńska – 3000) . Statystyki państwowe z 1817 roku informują, że w powiecie pszczyńskim liczącym 141 wsi i kolonii żyło 37 410 mieszkańców, z czego 32 113 stanowili katolicy, 4474 ewangelicy, 823 żydzi.
Do 1912 roku z dwóch dekanatów pszczyńskiego i bytomskiego przez reorganizację wyłoniły się cztery nowe: mysłowicki, mikołowski, królewsko – hucki i tarnogórski. Przybyło także parafii; w 1912 roku liczba parafii na pierwotnym obszarze dwóch dekanatów prawie podwoiła się; w 1912 roku liczba parafii wzrosła do 61, nie licząc kilku parafii dekanatu zabrskiego, które swego czasu należały do dekanatu bytomskiego. Jeszcze bardziej wymowne są liczby wiernych. W 1809 roku dekanaty pszczyński i bytomski liczyły w sumie 44 510 wiernych, w 1912 roku ten sam obszar zamieszkiwało już ponad 700 tys. wiernych. Biorąc pod uwagę, że obydwa dekanaty z nielicznymi wyjątkami w postaci kilku parafii, które powiązano z dekanatem zabrskim, zostały wchłonięte przez przyszłą diecezję katowicką, która w chwili powstania liczyła ok. 900 tys. wiernych, można więc pokusić się o stwierdzenie, że diecezję katowicką utworzyli duchowni, a zwłaszcza katolicy żyjący i pracujący w dawnych tzw. dekanatach polskich.
Bibliografia
Cd:
czytaj: Katolicy w Prusach |Powrót do spisu treści