Cmentarz parafii św. św. Filipa i Jakuba w Żorach

Z e-ncyklopedia
stary cmentarz parafialny
stary cmentarz parafialny

Jeden z najstarszych żorskich cmentarzy katolickich znajdował się przy drewnianym kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który stał na placu u zbiegu dzisiejszych ulic Murarskiej i Bramkowej. Po pożarze kościoła w 1807 roku, postawiono w jego miejsce stojącą do dziś kapliczkę, popularnie nazywaną - Kościółek. W 1817 roku rejencja pruska w Opolu zobowiązała magistrat Żor do przeniesienia cmentarza poza miasto. Jego teren o powierzchni 4,5 morgi wytyczono na Dolnym Przedmieściu, a poświęcenia dokonano w 1822 roku. Po dwóch latach cmentarz ten zlikwidowano, gdyż teren okazał się zbyt podmokły (o tym wiedzą tylko historycy).

Stary cmentarz, przy ulicy ks. Klimka

W 1824 roku na zakupionym gruncie za północnymi murami obronnymi, w miejscu dawnej fosy, obok kościoła farnego powstał nowy cmentarz. Funkcjonował on do lat 20. XX wieku, a sporadyczne pochówki miały miejsce jeszcze przed 1945 rokiem.

Nowy cmentarz

Nowy cmentarz leży przy ulicy Osińskiej. Projekt utworzenia nowego cmentarza zrodził się w 1922 roku. Budowniczym nowego cmentarza, który powstał dopiero w 1925 roku był ks. Antoni Wojciech. Uroczystość poświęcenia, a zarazem otwarcia nowego cmentarza odbyła się 11 maja 1925. Cmentarz składa się z trzech poziomów grzebalnych o całkowitej powierzchni 2,19 ha. Na cmentarz prowadzi murowana brama wykonana w stylu neoklasycystycznym. Na tympanonie umieszczona jest metalowa płaskorzeźba przedstawiająca postać Chrystusa wskrzeszającego zmarłych. Fundatorem drzew posadzonych na cmentarzu był Robert Nawroth - właściciel kamienicy przy ul. Szeptyckiego, restaurator i działacz Kurkowego Bractwa Strzeleckiego. Najstarszą częścią cmentarza jest poziom najniższy, usytuowany tuż za bramą. Kolejne poziomy grzebalne powstawały w następnych dekadach. Trzeci poziom - największy pod względem obszaru, powstał w połowie lat 40. XX wieku. Przy głównej alei tego poziomu ustawiono drewniany krzyż, który poświęcono 1 listopada 1955. Został on zniszczony i sprofanowany przez wandali w grudniu 2010 roku. W jego miejsce postawiono nowy betonowy, krzyż z postacią Chrystusa, autorstwa Piotra Smolarczyka, poświęcony 22 kwietnia 2011.

Bibliografia

Opracowanie własne, JM