Cmentarz - Marklowice

Z e-ncyklopedia
mogiła powstańców
pomnik - ofiar Marszu Śmierci

W pobliżu kościoła pw. św. Stanisława w Marklowicach znajduje się mogiła powstańców śląskich z okazałym pomnikiem. Początkowo stał tutaj brzozowy krzyż opasany girlandą. 1 listopada 1924 odsłonięto pomnik z następującymi inskrypcjami - Nie damy ziemi skąd nasz ród /, Za wolność Śląska / Polski wdzięczni rodacy, Dla nas tylko modlitwę do Boga. Pomnik ozdabiają postacie opłakujące poległych powstańców. Zostali tutaj bowiem pogrzebani mieszkańcy miejscowości, którzy zginęli w III powstaniu śląskim: Henryk Karkoszka (zginął 3 maja 1921 na rynku w Wodzisławiu), Józef Koczor (3 maja 1921 w Bukowie), Alojzy Ośliźlok i Franciszek Musioł (23 maja 1921 nad Olzą), Franciszek Jakubczyk (18 czerwca 1921 nad Odrą). Na tablicy umieszczono również nazwisko P. Płaczka, który poniósł śmierć podczas powstania wielkopolskiego. Pomnik przetrwał II wojnę światową dzięki mieszkańcom miejscowości, którzy za radą proboszcza ks. Antoniego Basztonia oraz właściciela gospody Wilhelma Szewczyka, we wrześniu 1939 roku zakopali figury na cmentarzu, a polskie napisy zatynkowali cienką warstwą cementu. Podczas demontażu uległa uszkodzeniu figura leżącego powstańca, a pozostałe powróciły na swoje miejsce po zakończeniu działań wojennych. U stóp pomnika umieszczono również drugą tablicę upamiętniającą poległych podczas II wojny światowej.

W pobliżu pomnika znajdują się mogiły dwóch marklowickich proboszczów - ks. Józefa Skorni i ks. Wilhelma Buchty.

W północno-zachodnim narożniku marklowickiej nekropolii znajduje się mogiła żołnierza AK Franciszka Musioła, który w 1944 roku zginął w walce z Niemcami. Przed wejściem na cmentarz zaś stoi obelisk upamiętniający ofiary tzw. marszu śmierci. Pomnik ma kształt czworobocznego słupa osadzonego na szerokiej podstawie. Zostały na nim umieszczone dwubarwne pasy - nawiązujące do obozowego pasiaka - oraz w górnej części płyta z godłem i oznaczeniem więźnia (litera P w trójkącie). U podnóża zamontowano tablicę inskrypcyjną: Miejsce uświęcone / krwią więźniów / oświęcimskich / w czasie ewakuacji / hitlerowskiej / w styczniu 1945 r. Obelisk ustawiono w 1955 roku, a odnowiono w 1998 roku.

Na zewnętrznej ścianie kościoła zostały umieszczone tablice upamiętniające mieszkańców miejscowości poległych podczas II wojny światowej. Znalazła się tutaj również płyta inskrypcyjna przypominająca tragedię amerykańskich lotników, których bombowiec B-17 26 grudnia 1944 został zestrzelony przez niemiecką obronę przeciwlotniczą. Na terenie Marklowic zginęła wówczas załoga w składzie: Robert H.Flake, John Reese, Harold E. Mitchel, Paul T. Varley, Griswold T.Sherwood, Morton Carlis, Clyde S. Plants Jr., Theodor Gilson, Seymour Apt.

Bibliografia

Opracowanie własne, AG