Cmentarz - Lyski

Stary cmentarz w Lyskach prawdopodobnie założono już w XIV wieku. Zajmuje on powierzchnię 0,4 ha. Nekropolia została uporządkowana w XVII wieku. W jej centrum stał drewniany kościół z 1672 roku, którego rozebrano w 1907 roku. Obecnie w części centralnej cmentarza mieści się murowana kaplica cmentarna ufundowana przez Józefa Benedykta Połednika, jako grobowiec rodzinny. Została wybudowana w połowie XIX wieku w stylu neogotyckim i poświęcona 19 marca 1850 przez ks. Andrzeja Bierniaka, proboszcza w Lyskach. Kaplica posiada drzwi i okna zamknięte łukowo, a w narożnikach lizeny zwieńczone sterczynami. Znajdował się tutaj ołtarz, przy którym sprawowano msze święte. Kaplica znacznie ucierpiała podczas II wojny światowej. Odbudowano ją w 1958 roku już jako kaplicę cmentarną.

Wokół kaplicy, na niewielkim cmentarzu, grzebano zmarłych z Domu dla Ubogich. W jej podziemiach zaś spoczęli Józef Benedykt Połednik, jego żona Ewa Ernestyna i ich syn Edward. Na starym cmentarzu znajduje się wiele zabytkowych nagrobków z XIX i pierwszej połowy XX wieku, bogato rzeźbionych, otoczonych misternymi, kutymi płotkami. Wśród nich wyróżnia się nagrobek postawiony w miejscu spoczynku matki Karola Goduli mający kształt wykonanej z piaskowca trójkątnej kolumny w stylu empire. Na płycie nagrobnej znajduje się relief przedstawiający pelikana własną krwią karmiącego młode, jako symbol matczynej miłości. Stary cmentarz zamknięto w 1914 roku. W centrum nowej nekropolii mieści się okazała Grupa Ukrzyżowania z 1914 roku. Znajduje się tu także grób wojenny upamiętniający powstańców śląskich i pomordowanych w obozach koncentracyjnych: Dla Ciebie Polsko i dla Twojej chwały oddali swoje życie synowie Lysek i okolicy. Pozostaną na zawsze w naszej pamięci.

Bibliografia

A. Żukowski, A. Matuszczyk-Kotulska, Szlakami Zielonego Śląska 2, Czerwionka-Leszczyny 2008, s. 177.