Brzóska Antoni

Z e-ncyklopedia

Brzóska Antoni (1913-1994)

Brzoska Antoni.jpg

Urodził się 4 lipca 1913 w Katowicach-Załężu w rodzinie Jana i Katarzyny z d. Machulec. 30 maja 1932 zdał maturę w Państwowym Gimnazjum Klasycznym w Katowicach. W tym samym roku został przyjęty do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z powodu choroby nie mógł przyjąć święceń kapłańskich razem z kolegami kursowymi w 1937 roku. Został wyświęcony 1 maja 1938 przez bpa J. Bieńka w kaplicy seminaryjnej w Krakowie. Po krótkim zastępstwie w parafii Krzyża Świętego w Siemianowicach Śląskich został wikariuszem w parafii NSPJ w Brzezinach Śląskich. Był tam też kapelanem hufca harcerskiego, a od 6 września 1939 - wikariuszem substytutem. Następnie od 26 marca 1940 był wikariuszem w parafii św. Pawła Apostoła w Pawłowie. 20 maja 1940 został aresztowany przez Gestapo w Zabrzu i wywieziony do Dachau gdzie przebywało łącznie 54 księży z diecezji katowickiej. 29 kwietnia 1945 został wyzwolony z obozu przez wojska amerykańskie. Po opuszczeniu obozu duszpasterzował wśród Polaków w miejscowościach Herte (Braunschweig) i Mariental koło Helmstedt (Niedersachsen).

Do Katowic powrócił 23 lipca 1947. Przywiózł ze sobą podziękowanie od ks. Jana Wojciechowskiego, kierownika Duszpasterstwa Polaków w brytyjskiej strefie okupacyjnej na terenie Niemiec. 12 sierpnia 1947 został skierowany do Chorzowa Starego w charakterze tymczasowego wikariusza. Od 1 października 1947 przebywał w parafii NSPJ w Mysłowicach, a od 10 września 1950 w parafii św. Antoniego w Rybniku. Następnie był posłany na zastępstwa do Świerklan (13 października 1951), Paprocan (13 października 1952) i Kostuchny (18 czerwca 1952). 13 września 1952 objął stanowisko wikariusza w parafii św. Józefa w Chorzowie, a 20 grudnia tego samego roku adiutora w Pawonkowie. Potem był wikariuszem w parafii św. Jadwigi w Szopienicach (od 12 września 1953), Radoszowach (od 1 września 1955), Boguszowicach (od 15 stycznia 1956) i w parafii Wszystkich Świętych w Pszczynie, z poleceniem prowadzenia duszpasterstwa w Czarkowie (od 3 września 1957). Tworzył parafię wokół kaplicy, która powstała z dawnej sali tanecznej. W 1959 roku zgłosił się do egzaminu proboszczowskiego. Komisji Egzaminacyjnej przedstawił: 10-letni plan pracy duszpasterskiej w Czarkowie . Ks. Brzóska prosił o przeniesienie do Bujakowa (1959), Lubomi (1961), Olzy lub Gołkowic (1962). Kierownictwo Wydziału do Spraw Wyznań w Katowicach nie wyrażało na to zgody ze względu na brak właściwej postawy obywatelskiej kandydata na samodzielne stanowisko duszpasterskie. Rozżalony na zaistniałą sytuację pisał: Dla polskości przebywałem pięć lat w Dachau. Wniósł podanie o urlop zdrowotny.

W latach 1963-1965 mieszkał w byłym konwikcie biskupim w Tarnowskich Górach. Pomagał w parafii Wilcza (od 12 sierpnia 1963), w Turzy i Jedłowniku (od 11 marca 1965) oraz Bobrownikach Śląskich (od 28 kwietnia 1965). 1 grudnia 1965 został ustanowiony substytutem, a 12 lutego 1966 - administratorem parafii Chrystusa Króla w Świerklańcu. W 1978 roku poprosił bpa H. Bednorza o przeniesienie na emeryturę, bo nie nadawał się zupełnie do nowoczesnego duszpasterstwa - jak pisał - i miał zrujnowane nerwy. Zamieszkał wówczas na probostwie w Rydułtowach-Orłowcu. Lata emerytalne nie były dla ks. Brzóski czasem odpoczynku. Z gorliwością neoprezbitera pomagał duszpastersko w parafii Orłowiec. Był także wszędzie tam, gdzie proszono go o pomoc, czy też zastępstwo. Ks. Brzóska zmarł w Radoszowach, 21 września 1994. Eksportacja z kaplicy cmentarnej do kościoła pw. MB Uzdrowienia Chorych w Orłowcu odbyła się w niedzielę, 25 września. Uroczystościom pogrzebowym, 26 września przewodniczył bp Ignacy Jeż. Trumnę z ciałem śp. ks. Antoniego Brzóski złożono w grobie na cmentarzu w Orłowcu.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Antoniego Brzóski; Schematyzm (1947-1993); H. Olszar, Nekrolog, WA 1994, nr 9, s. 491-495; GN 1994, nr 41, s. I; Martyrologium, s. 169; T. Musioł, Dachau 1933-1945, Katowice (b.r.w.), s. 115; Myszor, Historia diecezji, s. 485, 501; Myszor, Stosunki Kościół, s. 150-174; A. Urbański, Duchowni w Dachau. Wspomnienia z przeżyć ok. dwóch tysięcy księży w hitlerowskim obozie koncentracyjnym, Kraków 1945, s. 28; WD 1947, nr 5, s. 140; 1953, nr 1-2, s. 31; nr 5-12, s. 88; 1955, nr 9-10, s. 130; 1956, nr 1-2, s. 20; 1978, nr 12, s. 284; Weiler, s. 238; Wichura-Zajdel, Z dziejów, s. 40-43. 65 i 157; 70 lat III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Katowicach 1922-1992, Katowice 1992, s. 65; Brzóska Antoni (hasło), [w:] Piekarzanie. Leksykon mieszkańców Piekar Śląskich, red. H. Gawlik, J. Grajewska-Wróbel, L. Wostal, Z. Bogacki, Piekary Śląskie 2010, s. 51.