Baptyści

Z e-ncyklopedia

Baptyści na Górnym Śląsku

Baptyści na Górnym Śląsku pojawili się na początku XX wieku. Przed wybuchem II wojny światowej odbywali swoje nabożeństwa m.in. w Katowicach, Chorzowie, Sosnowcu, Czeladzi, Pszczynie, Orzeszu, Wiśle i Cieszynie. Z nielicznych danych archiwalnych wynika, że w Królewskiej Hucie (dzisiejszy Chorzów) działali już w 1911 roku, gdzie zbór funkcjonował do 9 marca 1924. Wtedy to zostali włączeni do gminy w Katowicach.

Gmina baptystów w Katowicach powstała 3 września 1922, kiedy to zbór w Poznaniu usamodzielnił swoją placówkę nr 8 z siedzibą w Katowicach. W 1923 roku zbór liczył 63 członków. W 1928 roku ich liczba wzrosła do 113. W sierpniu 1935 roku, według danych policyjnych, zbór w Katowicach liczył 154 wyznawców, a z członkami rodzin - 210. Nowa gmina została zarejestrowana jako stowarzyszenie w Sądzie Grodzkim w Katowicach. Obejmowała swoją działalnością obszar całego województwa śląskiego. W latach 30-tych XX wieku zbór w Katowicach pozyskał nową kaplicę przy ul. Zabrskiej 7. Mogło się w niej pomieścić nawet kilkaset osób. W katowickim zborze prowadzono różnoraką działalność. Istniały przy nim m.in. orkiestra, chór i szkółka niedzielna.

Baptyści mieli także swój zbór w Zabrzu. Jego początek zainicjowała Wanda Hofman (z domu Balon), która była członkinią kręgu biblijnego społeczności chrześcijańskiej w Kościele Ewangelickim. W 1923 roku zaczęła uczestniczyć w katowickich spotkaniach ewangelizacyjnych prowadzonych tam przez Emilię Słotę. Rok później, Wanda Hofman wraz z mężem przyjęła chrzest na wyznanie wiary z rąk Ludwika Miksy w Katowicach. W ciągu 1924 roku wyznawców baptyzmu w Zabrzu przybywało. W 1925 roku wynajęto salę przy ul. Pawła, którą cztery lata później trzeba było zamienić na większą, przy ul. Szczęść Boże. Zabrzańska placówka baptystów w 1932 roku liczyła 132 członków, w tym 75 z Zabrza, 15 z Bytomia, 10 z Gliwic oraz 32 z Królewskiej Huty i Katowic.

Po II wojnie światowej

Na początku 1945 roku uruchomiono dwie placówki baptystów w województwie, a mianowicie w Katowicach przy ul. Zabrskiej 7, gdzie nabożeństwa odbywały się tylko tymczasowo w każdą niedzielę. Drugi zbór zorganizowano w Chorzowie przy ul. Św. Jacka 1. Nabożeństwa miały się tam odbywać dwa razy w tygodniu: w niedzielę i środę. Nabożeństwa miały się składać z odczytania wyjątku z Pisma Świętego, wygłoszenia kazania, śpiewu, modlitwy i Wieczerzy Pańskiej. Brało w nich udział przeciętnie 65 osób. Do końca marca 1945 roku nabożeństwa w Chorzowie odbywały się przy ul. Piastowskiej 15. Przewodniczącym Baptystów był wtedy Józef Mrózek zamieszkały w Chorzowie przy ul. Ligota Górnicza 27, nr 4.

Wydział Informacji i Propagandy Zarządu Miasta Chorzowa decyzją z dnia 28 kwietnia 1945 zabronił baptystom urządzania nabożeństw do czasu przedłożenia dowodu rejestracji i uzyskania formalnego zezwolenia. Władze związku 6 maja 1945 wniosły odwołanie od tej decyzji.

W 1948 roku baptyści posiadali na terenie kraju 70 placówek duszpasterskich i 61 obiektów sakralnych, w tym 29 własnych. Reszta to domy prywatne. Kościół dysponował wtedy 49 duchownymi. Polski Kościół Chrześcijan Baptystów był jedynym związkiem religijnym, który po II wojnie światowej regularnie wydawał swój miesięcznik „Chrześcijanin”. Jego redaktorem naczelnym był Zdzisław Repsz. Baptyści mieli także własną instytucję teologiczno–kształcącą, która mieściła się w Malborku. W 1948 roku uczyło się w niej 16 słuchaczy.

Bibliografia

E. Janota, Sekty i związki wyznaniowe w województwie katowickim w latach 1945-1950, Katowice 2007, mps pr. mgr, Biblioteka WTL US, Katowice.