Bł. Hanna Chrzanowska

Z e-ncyklopedia

Bł. Hanna Chrzanowska (1902-1973), pielęgniarka

z kaplicy Bonifratrów w Bogucicach

Urodziła się 7 października 1902 w Warszawie, w rodzinie Ignacego herbu Korab i Wandy z d. Szlenkier. Rodzice byli niewierzący - jak sama o nich pisała. Rodzina była zamożna, słynęła z filantropii. Jej ciotka, pielęgniarka Zofia Szlenkierówna ufundowała w Warszawie szpital dziecięcy im. Karola i Marii. W 1910 roku rodzice przenieśli się do Krakowa, gdzie ojciec, profesor polonistyki, objął Katedrę Historii Literatury Polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. 6 listopada 1939 w ramach Sonderaktion Krakau został wywieziony do KL Sachsenhausen, gdzie zmarł 19 stycznia 1940, a wiosną 1940 roku w Katyniu sowieci zamordowali jej brata. W Krakowie uczyła się prywatnie na pensji panny Stanisławy Okołowiczówny, a potem w gimnazjum sióstr urszulanek, które ukończyła w 1920 roku. Medycyna nie należała do sfery jej zainteresowań, ale po maturze uczyła się pielęgniarstwa, aby pomagać ofiarom wojny polsko-bolszewickiej. W grudniu 1920 roku rozpoczęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Te studia przerwała, gdy powstała Warszawska Szkoła Pielęgniarska. Edukację w niej zakończyła w 1924 roku i wyjechała na stypendia do Francji i Belgii. W latach 1926-1929 pracowała jako instruktorka w Uniwersyteckiej Szkole Pielęgniarek i Higienistek w Krakowie. W latach 1929-1939 redagowała miesięcznik Pielęgniarka Polska. Wtedy mieszkała w Warszawie. Była autorką artykułów w czasopismach krajowych i zagranicznych. Skupiała się na publikacji prac z zakresu pielęgniarstwa, a także podjęła udane próby twórczości literackiej. Uczestniczyła w pracach Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Zawodowych i brała czynny udział w przygotowaniu "Ustawy o pielęgniarstwie", uchwalonej przez Sejm w 1935 roku. Przyczyniła się w znacznym stopniu do powołania w 1937 roku Katolickiego Związku Pielęgniarek Polskich.

Na początku wojny wróciła do Krakowa i ochotniczo pracowała w Polskim Komitecie Opiekuńczym, opiekując się uchodźcami, więźniami, przesiedleńcami, troszczyła się o osierocone dzieci, także żydowskie, organizowała akcje dożywiania, kolonie letnie. W tym czasie dojrzewała duchowo, gdyż początkowo była obojętna religijnie, a jej związek z Kościołem katolickim następował stopniowo. Formowała się według duchowości św. Benedykta, a od 1956 roku była oblatką Opactwa w Tyńcu. Po wojnie rozpoczęła pracę w Uniwersyteckiej Szkole Pielęgniarsko-Położniczej jako kierownik działu pielęgniarstwa społecznego. Na stypendium w USA pogłębiała wiedzę w zakresie pielęgniarstwa domowego. Przez wiele lat wykładała metodykę pielęgniarstwa otwartego w Szkole Instruktorek w Warszawie.

W 1957 roku objęła funkcję dyrektora Szkoły Pielęgniarstwa Psychiatrycznego w Kobierzynie, a po likwidacji tej placówki w 1958 roku przeszła na wcześniejszą emeryturę. Nadal brała udział w pracach Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego, opracowała podręcznik Pielęgniarstwo w otwartej opiece zdrowotnej, publikowała fachowe artykuły na łamach czasopism pielęgniarskich. W Krakowie, przy materialnym wsparciu władz kościelnych, zorganizowała placówki pielęgniarstwa parafialnego, dla podopiecznych organizowała rekolekcje wyjazdowe. Ściśle współpracowała z kard. Karolem Wojtyłą. Na jego wniosek papież Paweł VI w 1965 roku odznaczył ją medalem Pro Ecclesia et Pontifice. Zmarła 29 kwietnia 1973 w Krakowie, po rozpoznanej w 1966 roku chorobie nowotworowej. Uroczystościom pogrzebowym na Cmentarzu Rakowickim przewodniczył kard. Karol Wojtyła.

W 1995 roku pielęgniarki skupione w Katolickim Stowarzyszeniu Pielęgniarek i Położnych, zwróciły się do kard. Franciszka Macharskiego o wszczęcie procesu beatyfikacyjnego. Uroczyście proces otwarto 3 listopada 1998, a na szczeblu diecezjalnym został zamknięty 30 grudnia 2002 i dokumenty przekazano do Kongregacji ds. Świętych przy Stolicy Apostolskiej. Podstawą do beatyfikacji był cud uzdrowienia z 2001 roku Zofii Szlendak-Cholewińskiej z rozległego udaru mózgu. 7 lipca 2017 za zgodą papieża Franciszka, uzdrowienie uznano za nadzwyczajne. Beatyfikacja odbyła się w Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach 28 kwietnia 2018, z udziałem legata papieskiego Angelo Amato. Obraz beatyfikacyjny z jej wizerunkiem na tę uroczystość namalował artysta Zbigniew Juszczak. Wcześniej, 4 kwietnia 2018, jej doczesne szczątki umieszczono w sarkofagu w kościele pw. św. Mikołaja w Krakowie.

  • Jest patronką wielu szkół i placówek o charakterze opiekuńczym.
  • W kaplicy bonifratrów w Bogucicach znajduje się obraz bł. Hanny Chrzanowskiej, poświęcony w marcu 2019 roku w czasie peregrynacji jej relikwii.

Bibliografia

P. Zuchniewicz, Siostra naszego Boga. Niezwykła historia Hanny Chrzanowskiej, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2017; A. Jędrysik, Hanna Chrzanowska - prekursorka pielęgniarstwa rodzinnego, [w:] Śląska Akademia Medyczna - Wydział Opieki i Oświaty Zdrowotnej. Kierunek Pielęgniarski; M. Dziedzic, Hanna Chrzanowska: biografia niepospolitej pielęgniarki na tle epoki (cz. I). W kręgu patriotycznej powinności i trudnych wyborów, Niepodległość i Pamięć 2015, nr 1 (49), s. 239-256