Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach

Z e-ncyklopedia

Początek formowania Kurii Katowickiej i współpracujących z nią instytucji przypada na lata 20. XX wieku, kiedy to ziemia górnośląska została na powrót przyłączona do Polski. Wówczas to powstała potrzeba stworzenia miejsca, w którym możliwe byłoby gromadzenie dokumentów związanych ze sprawami nowo powstającej diecezji. Pierwsze archiwalia kościelne napłynęły na Górny Śląsk z Wrocławia w 1923 roku. Początkowo gromadzone były w budynku przy ulicy Francuskiej 2. W ciągu następnych lat kilkakrotnie zmieniano siedzibę archiwum, do którego ustawicznie wpływały dokumenty z Wrocławia oraz likwidowanego wikariatu generalnego w Cieszynie. Duży udział w tworzeniu struktur przykurialnych miał ks. Juliusz Bieniek, który był także pomysłodawcą obowiązującego do dziś, wzorcowego systemu sygnatur i porządkowania akt. Ponadto, ks. Bieniek z wielką pieczołowitością dbał o szczególnie cenne i zagrożone zniszczeniem materiały. W tym celu późniejszy biskup pomocniczy diecezji katowickiej zaproponował stworzenie Ogólnodiecezjalnego Archiwum Ksiąg Metrykalnych. Projekt ten doczekał się realizacji w latach 1998-2008.

W obliczu zagrożenia wybuchem II wojny światowej najbardziej wartościowe akta zostały przewiezione z Archiwum Diecezjalnego do jednej z imielińskich parafii. Zapobiegliwość ta okazała się jednak nadaremna, gdyż w wyniku bombardowania w 1945 roku, plebania spłonęła, a wraz z nią ukryte dokumenty. Po zniszczonych aktach pozostał ślad tylko w zachowanym ich spisie. Ostatecznie na początku 1945 roku, wszystkie zgromadzone do tej pory archiwalia znalazły swoje miejsce w podziemiach kurialnych przy ulicy Jordana 39 w Katowicach.

Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach, 3 kwietnia 1991 otrzymało z rąk bpa Damiana Zimonia oficjalny statut oraz regulamin, co przyczyniło się do rozwinięcia możliwości udostępniania archiwum na potrzeby osób zainteresowanych korzystaniem z jego zbiorów.

Dyrektorzy

Bibliografia

F. Maroń, Archiwum Diecezjalne w Katowicach, jego początki, dzieje i obecny stan, SSHT 7 (1974), s. 5-24.