Aeterni Patris

Z e-ncyklopedia

Pap. Leon XIII - encyklika Aeterni Patris

Leon XIII medal5.jpg

Dokument Urzędu Kościoła Katolickiego noszący tytuł "Aeterni Patris" pochodzący z 4 sierpnia 1879, opisuje jak ogromne znaczenie dla naszej wiary i religii ma filozofia. Niegdyś utwierdzano się w przekonaniu że filozofia jest dziedziną w której można za pomocą rozumu znaleźć odpowiedzi na nurtujące świat pytania. Jednak encyklika "O zadaniach filozofii" spisana przez papieża Leona XIII daje nam świadomość, że jest ona jedynie przygotowaniem do ewangelii; że tylko ona jest zdolna w pewien sposób "utorować drogę do wiary i przysposobić umysły swoich uczniów na przyjęcie Objawienia". Filozofia jest zatem pewnego rodzaju "wychowawcą ewangelii" wspierającą wiarę chrześcijańską i ludzką mądrość. Ten sposób poznawania wiary został wprowadzony już bardzo dawno przez starożytnych Ojców Kościoła takich jak św. Augustyn, Grzegorz z Nowocezarei lub św. Tomasz z Akwinu. Filozofia ukazuje czym jest prawda i jakie są dowody na jej istnienie. Dokument oznajmia wierzącym, że filozofia daje nam szanse na spojrzenie na wiarę w bardziej rozumny sposób. Na próbę zrozumienia danych faktów a także poznania i zrozumienia boskich tajemnic wiary. Do zadania tej nauki rozumu należy również bronienie praw przekazywanych z Objawienia Bożego oraz walka z osobami, które te objawienia zwalczają. Wiele przeciwników katolicyzmu do walki z Kościołem używa zagadnień filozoficznych, jednak zwolennicy chrześcijaństwa również znajdują w systemie filozoficznym narzędzia do obrony prawd wiary. Kościół zatem zaleca i nakazuje zagłębianie się w naukę filozoficzną dla pogłębiania i możliwości obrony swojej religii. Wiara chrześcijańska jest jedyną pewną nauczycielką prawdy, dzięki której człowiek nie popadnie w otchłań zagubienia i błędów.

Osoby które łączą swoją wiarę z nauką filozoficzną, rozumują najlepiej, gdyż prawdy Boże napełniają ich darami Ducha Świętego i wypełniają ich dusze godnością i szlachetnością. Napełnieni Bożą łaską posiadają większą moc w niszczeniu błędnych teorii i przekonań. Natomiast filozofowie odrzucający wiarę nie tylko wypowiadają wiele fałszywych sądów, ale również błędnie mówią o właściwym rozumieniu boskiej natury, przyczynie i istocie zła, o ostatecznym celu człowieka, wiecznej szczęśliwości, o cnotach i wadach oraz wielu innych zagadnieniach natury filozoficznej. Na szczęście Nasz Dobry Bóg postawił wielkich ludzi o ogromnej mądrości by strzegli skarbca prawd objawionych i zwalczali heretyków i fałszywych filozofów. Ci wielcy osobnicy zostali nazwani apologetami. Ukazywali, że istnieje tylko jeden Bóg, korzystając przy tym nie tylko z prawd objawionych ale również z zasobów ludzkiej mądrości i wiedzy. Pierwsze miejsce wśród apologetów zajmuje Justyn Męczennik, który swą sławę zyskał poprzez wiarę w to iż prawdę można uzyskać tylko przez poznanie prawd objawionych. Do słynnych apologetów zalicza się również: Kwadratusa, Arystydesa, Hermiasza, Atenagorasa, arcykapłana Ireneusza który odpierał przewrotne urojenia orientalnej gnozy. Należy również wspomnieć o tak znakomitych postaciach jak: a) Klemens Aleksandryjski roztrząsający wiele zagadnień potrzebnych do poznania i spisania historii filozofii oraz do pozyskania zgodności rozumu z wiarą, b) Orygenes który wydał wiele licznych dzieł przydatnych do wykładania Pisma Świętego, c) Tertulian - walczący autorytetem Pisma Świętego z heretykami, d) Arnobiusz i Laktancjusz, którzy to za pomocą "Bożych Nauk" przekonywali ludzi do prawd i przykazań katolickich mądrości oraz rozgłaszali pisma wśród wielu pogan. e) Św. Augustyn który będąc przepełniony świętymi, jak i świeckim naukami stoczył zaciętą walkę ze wszystkimi błędami swoich czasów.

Ważnymi obrońcami wiary chrześcijańskiej okazali się również scholastycy, którzy zespoili ze sobą wiedzę ludzką i boską. Z tego grona filozofów wywoził się właśnie wielki Doktor Anielski - św. Tomasz z Akwinu. Jest on dla Kościoła znaczącą postacią gdyż zebrał wszystkie teorie Ojców Kościoła i usystematyzował je w jedną całość. Zakres jego zainteresowań był nie ograniczony, zajmował się badaniami o prawach rozumowania, o Bogu, o substancjach, o duszy i człowieku oraz wielu innych. Mimo iż oddzielił myśl filozoficzną od wiary to jednak zachował nadal jej godność i godził je zawsze ze sobą. Dzięki temu wiele uczonych osób doszło do przekonania że na dziełach Tomasza powinni się wychowywać i dawać im przenikać. Wiadome jest że wszystkie zgromadzenia zakonne zaczynając od Dominikanów a kończąc na Jezuitach opierają swoje nauki na tym właśnie myślicielu. Wielu rzymskich papieży dawało świadectwo iż nauki św. Tomasza unicestwiają wszelkie herezje i uwalniają świat od błędu. Św. Tomasz z Akwinu swoją filozofią wzbudził podziw nawet u samych heretyków którzy czuli się pokonani jego postawą i filozofią. Czas pędzący ciągle do przodu spowodował powolne odejście od nauk Akwinaty. Ludzkość zaczęła podążać za modą, zostawiając w tyle starożytne mądrości. Wielu filozofów upodobało sobie całkowitą swobodę myślenia i rozumowania. Zanikli również "Strażnicy Prawd Objawionych" ulegając wpływom nauk szczegółowych i światu nowości. Filozofia utraciła trwałość i odporność na ciosy, stała się niestabilna i słaba.

Ostatnimi czasy nastąpił powolny powrót uczonych którzy oddają się sprawie odnowy filozofii i wznowieniu ważności przesłanek św. Tomasza z Akwinu. Kościół gorąco zachęca i modli się by uczeni ci wytrwali w przyjętym sobie zamiarze. Przedstawiciele Kościoła uważają, że młodzież a szczególnie ci, którzy są nadzieją Kościoła winni być wychowywani na naukach doktrynalnych by w przyszłości móc odważnie bronić swojej wiary, by byli "zawsze gotowi - według napomnień apostolskich - do obrony wobec każdego, kto domaga się od nas uzasadniania tej nadziei, która jest w nas" (1 P 3,15). Dla tych którzy odeszli od wiary chrześcijańskiej i wierzą że jedynym przewodnikiem jest rozum, Kościół uważa że dla uzdrowienia potrzebna jest nauka Ojców Kościoła i nadprzyrodzona pomoc Boga. Tylko z filozofii wszystkie inne nauki biorą zasady i reguły postępowania naukowego, dlatego też największą krzywdą dla filozofii jest zarzucenie jej że przeszkadza postępowi nauk przyrodniczych. Scholastycy idący za głosem Ojców Kościoła ogłosili że "intelekt ludzki może wznieś się do poznania rzeczy pozbawionych ciała i materii tylko i wyłącznie wychodząc od rzeczy zmysłowych.[...] Nic nie jest bardziej pożyteczne dla filozofa, aniżeli sumienne badanie tajemnic przyrody". A zatem należy studiować i przyjmować wszystko to co zostało mądrze powiedziane. Papież zachęca zatem w swej encyklice aby mądrości św. Tomasza były znów rozpowszechniane, studiowane i poznawane przez jak największą liczbę osób. Aby współczesny świat potrafił z honorem i mądrością bronić religii chrześcijańskiej .

Tekst encykliki: Papież Leon XIII - encyklika Aeterni Patris z 4 VIII 1879 o znaczeniu filozofii chrześcijańskiej

Bibliografia

Opracowanie własne.