Śpiewak Śląski

Śpiewak Śląski, miesięcznik literacko-muzyczny powstał 15 listopada 1920 z inicjatywy Związku Śląskich Kół Śpiewaczych. Początkowo ukazywał się jako dwutygodnik, a od połowy 1922 roku jako miesięcznik. Od stycznia 1927 roku zakres oddziaływania Śpiewaka rozszerzył się na całą Polskę, a miesięcznik stał się Organem Rady Naczelnej Zjednoczenia Poselskich Związków Śpiewaczych z siedzibą w Poznaniu, Katowicach, Toruniu, Lwowie, Warszawie, Kielcach , Krakowie, Wilnie i Łodzi.

Redaktorami pisma byli kolejno: Joanna Żnińska (1920-1921), Jan Fojcik (1922-1925), Stefan M. Stroiński (1926-1939) i M. J. Michałowski (1947- 1948). Najświetniejszy okres rozwoju pisma to lata, gdy redaktorem był Stefan Stroiński. Od tego czasu zaczęły przeważać artykuły muzykologiczne, a władze naczelne ZPZSiM ogłosiły tytuł pisma - ogólnopolskim. W latach 1928-1929 zaczęto wydawać dodatek muzykologiczny „Myśl Muzyczna” pod red. S. Stroińskiego. Od 1937 roku do każdego numeru załączane były bezpłatne dodatki nutowe.

Pismo podzielone było na cztery działy: literacko-muzyczny, organizacyjno-szkoleniowy, informacyjny i organizacyjno-sprawozdawczy. Ze "Śpiewakiem Śląskim" współpracowało wielu wybitnych muzyków i muzykologów polskich tj: Kornel Makuszyński, Stanisław Niewiadomski, Feliks Staroczewski, Adam Wieniawski, Karol Hławiczka, dr Adolf Chyliński. Na jego łamach drukowano ich prace przyczynkarskie do historii muzyki polskiej i popularno-muzyczne, dzięki czemu ten miesięcznik zaliczany był do najciekawszych polskich pism muzycznych. "Śpiewak" łączył funkcje informacyjne, organizacyjne i wychowawcze z funkcjami społeczno-politycznymi. Wyróżniał się nie tylko bogactwem tematyki podejmowanej przez zespół wybitnych współpracowników, ale także świetną redakcją i ciągłością wydawania (1920-1948).

W latach 1920-1948 wydano 226 numerów „Śpiewaka Śląskiego” , formatu B-5, na 3200 stronach z 335 ilustracjami. Specjalne wydanie „Śpiewaka Śląskiego” ukazało się w lutym 1927 roku i poświęcone było Ludwikowi Beethovenowi, drugie wydanie specjalne ukazało się w roku 1946 poświęcone w całości życiu i działalności S.M. Stroińskiego. Nakład w pierwszym okresie wynosił ok. 2 tys. egzemplarzy, w latach późniejszych wynosił od 3 - 3,5 tys. egz.

Pismo śląskich śpiewaków i muzyków, zlikwidowane w wyniku centralizacji życia kulturalnego w okresie PRL, odrodziło się w 1985 roku i rozwija do dzisiaj, skupiając liczną grupę współpracowników. Wśród nich aktywnością wyróżniają się nauczyciele akademiccy z Instytutu Muzyki cieszyńskiej Filii Uniwersytetu Śląskiego.

Bibliografia

R. Hanke, Śląsk śpiewa. Dzieje polskiego śpiewactwa Górnego Śląska, Katowice 1991, s. 158-160; J. Fojcik, Monografia „Śpiewaka” miesięcznika literacko-muzycznego (1920-1948), Śpiewak Śląski 1985/1986, nr 1-2, s. 5-41; Wojand, „Śpiewak Śląski” po raz 350, Gazeta Uniwersytecka, 2004, nr 9-10, s. 2-3.